Tóm tắt chương hiện tại và các chương trước - Trong những chưomg này
tôi đã cố gắng chứng minh rằng nếu chúng ta chấp nhận trong chừng mực
có thể sự hiểu biết của chúng ta về toàn bộ ảnh hưởng của thay đổi khí hậu
và độ cao vùng đất, mà chắc chắn đã xuất hiện trong giai đoạn gần đây, và
của những thay đổi khác mà có lẽ đã xuất hiện trong cùng thời gian đó; nếu
chúng ta nhớ là chúng ta rất ít kiến thức về nhiều phương cách kỳ lạ của sự
vận chuyển không thuờng xuyên - một chủ đề mà từ trước tới nay vẫn chưa
được kiểm chứng nghiêm túc; nếu chúng ta không quên là một loài có thể
đã thường hay trải khắp liên tục trên một khu vực rộng lớn, và sau đó bị
tuyệt chủng trong những miền đất trung gian thì tôi nghĩ khó để tin rằng tất
cả các cá thể thuộc cùng một loài, cho dù ở nơi đâu, là con của cùng cha
mẹ, là không thể không giải thích được. Và chúng ta đi tới kết luận này, mà
nhiều nhà tự nhiên học đã rút ra trong sự chỉ định của những trung tâm đơn
lẻ của sự sáng tạo, bởi một vài suy xét chung, nhất là từ tầm quan trọng của
các rào cản và từ sự phân bố tương đồng của những tiểu chi và họ.
Khi nói đến các loài riêng biệt thuộc cùng một chi, mà theo lý thuết của tôi
chúng đã phải trải ra từ một nguồn bố mẹ; nếu như chúng ta trong chừng
mực cho phép chấp nhận sự thiểu hiểu biết của mình như trước, và nhớ
rằng một vài dạng sống thay đổi chậm nhất, và thời gian chúng di cư là vô
cùng dài thì tôi không nghĩ rằng những khó khăn là không thể vượt qua;
cho dù những khó khăn đó trong trường hợp này và trường hợp của các cá
thê thuộc cùng một loài là rất đáng sợ.
Khi đưa ra ví dụ minh họa về các ảnh hưởng của thay đổi khí hậu đến sự
phân bố, tôi đã cố thử nêu ra tầm quan trọng vô cùng của ảnh hưởng của kỷ
Băng hà, mà tôi hoàn toàn tin rằng nó đã ảnh hưởng cùng lúc tới toàn bộ
trái đất hay ít nhất là tới vành đai phía nam. Như chúng ta đã thấy, phương
cách vận chuyển không thường xuyên đa dạng như thế nào, tôi đã thảo luận
khá dài về phương cách phân tán các sinh vật nước ngọt.
