Họ di cư từ HiMalaya sang Hoa Nam có lẽ cùng lúc với bọn Dravidien di
cư sang Ấn Độ, tức 1.000 năm trước khi Cửu Lê di cư đi Hoa Bắc. Nhưng
họ không đi hết trong nhóm Cửu Lê Hoa Bắc, mới có một nhóm Lạc Lê
nhỏ, đi sau nhóm đầu.
Bây giờ, chúng tôi xin nối kết Lạc Lê và Lạc Lồi. Lạc Lê là tiếng Tàu
đọc theo nhà nho ta, còn Lạc Lồi là tiếng Việt thuần túy. Lạc Lê Quan Thoại
đọc là Ló Lỉa, có lẽ chỉ là nhại giọng đọc của ta, chớ không có gì lạ. Nhưng
đó chỉ là đoán mò. Phải có chứng tích cụ thể, rõ ràng mới đúng với phương
pháp làm việc của chúng tôi.
Và đây là dịp độc nhứt mà ta biết Lê là gì, Lạc Lê là gì, chớ cả giáo sư
Kim Định, lẫn chúng tôi đều chỉ nói mơ hồ về Cửu Lê mà chưa ai cho thấy
rõ họ là ai. Chúng tôi có trình diện thật đích xác hai nhóm trong Cửu Lê đó
là Lạc bộ Trãi và Lạc bộ Chuy. Nhưng Lê và Lạc Lê thì chưa được tiết lộ họ
là ai.
Chúng tôi đã nói rằng Lê chỉ là phiên âm sai của (Mã) Lai vào buổi ban
đầu, trong đó có Âu, có Lạc, có Khuyển Nhung. Nhưng chúng tôi biết
không đủ 9 thứ, và xin trình diện thứ nào mà chúng tôi biết rõ. Và đây là
nhóm Lê thứ ba trong Cửu Lê, nhóm Lạc Lê.
Thấy hai danh xưng hơi giống nhau rồi lôi kéo họ vào nhau là liều lĩnh
nhưng chúng tôi nói Lạc Lê = Lạc Lồi, không phải vì thấy hai danh xưng ấy
hơi giống nhau, mà bằng vào sử liệu và ngôn ngữ.
Quả thật thế, Hán thư gọi dân Hải Nam là dân Lạc Việt, y như gọi dân ta,
còn người Tàu đời nay thì gọi dân Hải Nam còn ở trên núi, chưa bị Hoa hóa
là dân Lê. Như vậy có phải chăng Lê = Lạc Việt? Không sao bác cái đẳng
thức đó được hết, mặc dầu H. Maspéro bảo rằng dân Hải Nam là Thái đen.
H. Maspéro đã nói càn. Chúng tôi có học ngôn ngữ của họ và thấy rằng họ
nói tiếng Mã Lai Nam Dương. Như vậy họ không bao giờ là Thái đen cả.
