mà họ đã rời bỏ. (Ông cụ họ Trầm mà truyện tích vừa được kể ra trên đây, ở
vậy cho tới 20 năm sau mới lấy vợ Tàu được).
Ông tổ họ Từ lúc mới sang, buôn bán nho nhỏ (một tiệm tạp hóa con
con). Ông lấy vợ Việt ngay, nhưng rồi ông khá lên rất mau, đổi nghề, đi
khai thác lâm sản, nói là phó lâm sản thì đúng hơn, ông mua rẽ trái lừ ư mà
tiều phu ta lượm trên rừng để xuất cảng về Tàu. Đó là một thứ trái rừng
người miền Nam ăn chơi, nhưng người Tàu rất cần và rất quý vì họ xếp loại
nó vào y dược hay, để trị bịnh tả lỵ.
Ông Từ giàu to. Con ông lai giống, nhưng được giáo dục để làm một
người Trung Hoa chánh hiệu, vợ ông phải học tiếng Tàu để trong gia đình
nói với nhau toàn bằng tiếng Tàu.
Ông cưới vợ Trung Hoa cho con ông. Họ giàu có luôn bốn đời, mà ba đời
đều cưới vợ Tàu. Dòng máu Việt có lẽ đã biến mất. Nhưng họ suy lần đến
đời thứ năm thì nghèo và lấy vợ Việt cho đến thời thứ 10 mà chúng tôi biết.
Đời thứ 5 nghèo, lấy vợ Việt, nhưng cứ giáo dục con cái làm Tàu. Đời
thứ 6 quá nghèo và có lẽ nản lòng về ý chí làm Tàu nên theo Việt luôn,
nhưng đời thứ 10 còn nhớ tổ của họ là người Tàu và nhớ những lần hưng
vong của gia đình họ.
Họ thứ ba là họ HỨA. Ông tổ họ Hứa không thành công. Nghe lại thì ông
ấy nghèo ngay trong những năm đầu sang đây vì ông làm thợ đẽo đá thì
không sao mà khá được.
Ông lấy vợ Việt, sanh ra ba trai và mười năm sau, ông qua đời. Con cháu
ông về sau đều lấy vợ Việt, và cái ông mà chúng tôi biết, là người Việt một
trăm phần trăm. Các đời sau đều khá, và phú quý sanh lễ nghĩa, họ ăn học,
họ tìm biết tổ tiên nên mới nhận ra rằng tổ họ là người Tàu.
Ở Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhựt Nam xưa, chắc đa số những người Lạc Việt
lai giống, cũng chỉ lai có một lần thôi, các đời sau, vì là con cháu của lính,
