Đã bảo Thị tộc không phải là danh từ mà là một đoạn câu (périphrase) nó
chỉ có thể dịch ra là Nom d’une grande famille thì nó không hề là một đơn
vị, một tổ chức nào hết như Gia đình và Hậu.
Thế thì Thị đích thị là Họ chớ không có gì lạ. Thị tộc là Họ của một gia
tộc.
Xin tóm lược:
Gia Tộc = Famille
Hậu tức Siêu gia tộc = Clan
Thị hoặc Thị tộc = Nom du Clan
Hữu Hùng Thị là Siêu gia tộc, có cái Thị gọi là Hữu Hùng để phân biệt
với Hoa Thị là Siêu gia tộc, có cái Thị là Hoa.
Tàng tích Thị tộc lớn, tức Hậu, cứ tồn tại hoài hoài trong xã hội Trung
Hoa cho tới về sau nầy mà ta nghe nói đến những Trần gia trang, Lý gia
trang, v.v.
Trang ở đây chỉ là trang trại, trong đó có thể có nhiều cá nhân khác tộc,
nhưng thường thì đó là trang trại của một người giàu có, họ quy tụ tất cả bà
con lại để giúp lẫn nhau, đông bằng hai ba trăm người, y hệt như tộc lớn tức
hậu hồi cổ thời, chỉ có khác một chút xíu là họ chấp nhận luật của chánh
phủ phần nào chớ không có độc lập như hồi họ còn là hậu.
Hình thức đại tộc ấy ở xứ ta không có kéo dài tại Cổ Việt nhưng lại được
phục sinh tại đất Chàm dưới các trào đại Trần, Lê, mà các gia đình Việt
Nam di cư xuống đó tự động lập làng, và lấy Họ của mình làm tên của làng,
thí dụ Trương Xá, Vũ Xá, v.v. trong làng gồm toàn người một họ, y như các
trang trại bên Tàu đời nhà Minh, đời Thanh và y như các hậu bên Tàu thời
cổ.
