Lời dặn dò Hùng Dịch của Chu Thành Vương năm nhà Chu gởi y xuống
đất Kinh Việt không phải là có giá trị vĩnh viễn mà chỉ là thái độ tùy nghi
theo tình thế. Nhà Chu chưa đủ mạnh, còn dân Việt thì quá đông, chưa thể
nuốt được vào trước 887 T.K.
Đến thời Hùng Cư thì mọi việc đã chín muồi, nhưng nhà Chu lại suy
vong, còn đâu để ra lịnh nữa, thế nên họ Hùng mới tự động có sáng kiến, và
sáng kiến đó chỉ là hoài bão âm thầm của Hoa chủng bởi Hùng Cừ thuộc
Hoa chủng. Y làm ăn riêng cho y thật đó, nhưng trên thực tế thì là cho
Trung Hoa.
Nhưng họ Hùng chỉ chiếm chơi vậy thôi để bắt nộp cống, chiếm xong rút
về hết vì không đủ sức trực trị man di. Vấn đề không thể trực trị man di, về
sau cũng tái diễn lại mãi cho đến dưới thời Triệu Đà và Lộ Bác Đức, họ cứ
để cấp lãnh đạo của ta lại là cấp Lạc Tướng chỉ trị lỏng lẻo qua trung gian
bọn hợp tác đó mà thôi.
Lại cứ theo Tả Khâu Minh thì năm 611 T.K. tức 176 năm sau Hùng Cừ,
toàn thể dân Việt ở các nước rợ ở bờ Đông sông Hán, mà họ Hùng gọi là
các rợ Hàn Đông, gồm có những nước sau đây: nước Ba (xin đừng lầm với
nước Ba thứ nhì ở Tứ Xuyên), nước Đặng, nước Ưu, nước Giao, nước La,
nước Viên, nước Nhị, nước Chẩn, nước Thân, nước Giang, nước Tùy, nước
Huỳnh, nước Dung, nước Bộc, đều nổi lên đánh Sở.
Đây là một cuộc kết liên của các quốc gia Việt để chống một nước xưa
kia cũng là rợ Việt nhưng đã được đồng hóa với Tàu rồi và tiếp tục con
đường Nam tiến, cầm cờ tiên phong cho Trung Hoa.
Tả Khâu Minh cho biết Sở Trang Vương thấy địch quá đông, hốt hoảng
định bỏ nước di cư toàn dân đi về hướng Tây, may nhờ các tướng sĩ trấn an
và liều chết xông vào chiếm được nước Đặng và nhập luôn nước đó vào
nước Sở, có lẽ vì bây giờ phong tục đôi bên gần nhau rồi, nên đã trực trị
được rồi.
