bà Tần muốn sống theo lối tu tại gia. Nhưng bà cũng chưa một
lần tâm sự với Nguyễn Du, Nguyễn Nễ.
Bà Tần đang ngồi đọc một cuốn sách trước hiên nhà, thấy con
vào nên buông sách nhìn ra. Chiêu Bảy thấy mắt mẹ mình rơm rớm
lệ biết bà đang có điều gì xúc động. Thuận mắt, cậu nhìn cuốn
sách mẹ đang đọc bắt gặp bài thơ Miếu chàng Trương. Thì ra bà
đang đọc cuốn Thánh Tông di thảo của Lê Thánh Tông và đang xúc
động bởi câu chuyện của nàng Vũ thị. Gần đây, chiêu Bảy thấy mẹ
hay tìm đọc những câu chuyện về số kiếp của những người phụ nữ.
Bà Tần vốn là con gái của một nho sinh thất thế về làm nghề
bốc thuốc nên cũng biết ít chữ nghĩa. Khi trở thành phu nhân của
Xuân quận công, bà cũng chỉ quanh quẩn tại Thăng Long chứ ít khi
về quê chồng. Tại phủ Bích Câu, Nguyễn Nghiễm có cả một thư viện
lớn nên thỉnh thoảng bà Tần cũng xin chồng cho đọc đôi ba quyển
sách. Bà Tần đã đọc cả Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm. Bà từng
trò chuyện với Nguyễn Du để bày tỏ lòng cảm thương đối với những
thân phận má hồng trải nhiều trắc trở.
Chiêu Bảy mặc dù còn ít tuổi song cũng đã đọc những câu chuyện
này. Cậu thấy đấy quả thật là những tiếng kêu bi thiết của những
người chinh phụ, của những người cung phi. Cộng thêm niềm thương
cảm với người mẹ cô đơn, trong lòng Nguyễn Du đã sớm hằn một nỗi
khắc khoải ưu tư. Tâm hồn đa cảm khiến cho Nguyễn Du mỗi khi
đọc những chuyện này thì thấy như tâm can rớm máu. Thì ra cả
chốn cung cấm vàng son cho đến những nơi thôn cùng ngõ hẻm,
chỗ nào cũng có những người đàn bà sống nỗi đoạn trường.
Bà Tần nói với Nguyễn Du mà như nói với chính mình:
-Kiếp đàn bà khổ lắm con ạ!
Cả hai mẹ con chỉ nhìn nhau, lặng im!
