NGUYỄN DU TRÊN ĐƯỜNG GIÓ BỤI - Trang 283

quyền thống nhất sau gần một thế kỷ nội chiến. Thời Augustus được coi là
thời kỳ huy hoàng của đế chế La Mã.
2. Antisthenes (444?- sau 371 TCN): triết gia Hy Lạp, nhà tư tưởng đầu tiên
thiết lập Chủ nghĩa Hoài nghi (Cynicism). Ông sinh ra ở Athens và là học
trò của Socrates. Antisthenes dạy tại một ngôi trường có tên là Cynosarges
bên ngoài Athens. Học trò của ông sau này được gọi là những người theo
chủ nghĩa Hoài nghi (Cynics). Antisthenes coi hạnh phúc chỉ đạt được nhờ
đức hạnh. Ông chê bai các môn nghệ thuật, văn học và những trò ăn chơi xa
hoa, đồng thời ca ngợi sự lao động chăm chỉ. Học trò nổi tiếng nhất của ông
là triết gia Hoài nghi Hy Lạp Diogenes.
3. Macedonia: vùng lãnh thổ hiện nay gồm miền bắc Hy Lạp, Albany,
Mecedonia thuộc Nam Tư cũ và một phần Bulgary.
4. Zeno (Zeno của xứ Elea): nhà triết học và toán học nổi tiếng của Hy Lạp
cổ đại, sống ở đảo Síp khoảng 500 năm trước CN. Aristotle coi ông là
người phát minh ra phép biện chứng.
5. Một ví dụ nổi tiếng về tài nguỵ biện của Zeno là nghịch lý Achilles và
con rùa. Achilles (người nổi tiếng về tốc độ cũng như sức mạnh) chạy
nhanh hơn con rùa 100 lần. Zeno nói rằng nếu con rùa chạy trước 100 yard,
Achilles sẽ không bao giờ đuổi kịp nó. Lý luận của Zeno là khi Achilles
chạy xong khoảng cách đến nơi con rùa đã khởi hành, con rùa đã chạy được
một yard nữa. Khi Achilles chạy hết yard đó, con rùa đã chạy được vài inch
nữa, và cứ thế tiếp tục không ngừng. Sau này hàng thế kỷ toán học mới
chứng minh được cái sai của Zeno bằng lý thuyết giới hạn.
6. Anaxagoras ( 500?- 428 TCN): triết gia duy vật nổi tiếng đầu tiên của Hy
Lạp, người đưa khái niệm trí tuệ, lý trí vào căn nguyên triết học. Những nhà
triết học trước đó coi đất, không khí, lửa, nước là như nguyên bản cuối cùng
của vật chất. Nhưng ông là người đầu tiên đề xuất mô hình phân tử và
nguyên tử cấu thành nên mọi vật với khái niệm 'Hạt giống nhỏ'. Học trò của
ông gồm Pericles, nhà soạn kịch Euripides, và có thể cả Socrates.
Anaxagoras dạy ở Athens khoảng 30 năm thì bị bỏ tù vì dám nói rằng mặt
trời là một hòn đá nóng và mặt trăng được làm bằng đất. Sau này, tư tưởng
của ông được Aristotle và Democritus kế tục phát triển.