người khi cầm ăn những miếng bánh cổ truyền này của ngày tết Việt Nam.
Rồi chúng đã ngước mắt lên, bàng hoàng nhìn hồi lâu những người cho. Họ
còn nói cho chúng biết câu chuyện về tấm bánh cùng với ý nghĩa tượng
hình về vũ trụ cách đây hơn bốn nghìn năm trong sự sáng tạo và mở nguồn
triết học của một dân tộc mà chúng đã điên cuồng liều lĩnh xâm phạm!...
Khi ngồi kể những chuyện ngày xưa và cả trong nhiều lúc vui buồn
khác, các bà mẹ Việt Nam chúng ta vừa ăn trầu vừa chuyện. Câu chuyện
đau thương của hai anh em và hai vợ chồng mà kẻ hóa thành đá vôi, kẻ
thành cây cau, kẻ thành dây trầu ấy, đã gộp lại trong một khẩu trầu cầm tay
mời nhau, cùng nhau ăn, rồi đôi hồi các nguồn cơn nông nỗi, thế sự nhân
tình...
Tôi càng chờ đón tết Trung thu hơn với chiếc đèn kéo quân bày trước
bàn cỗ ngoài thềm nhà trăng soi.
Trong cái khung phất giấy mỏng, diềm cài hoa lá bằng giấy trang kim,
đứa trẻ tên là Đinh Bộ Lĩnh kia in hình trước ánh sáng tụm bấc dầu lạc,
không cỡi trâu nữa mà cỡi rồng qua sông, trên bờ có người chú ruột đã
đánh đuổi mình, quỳ vái theo mình. Lúc này tôi yêu Đinh Bộ Lĩnh còn hơn
cả Na Tra, mặc dầu Na Tra chân đạp Phong hỏa luân và tay tung Càn khôn
quyện, và đã có một thân thể hình hài kỳ diệu: từ xương thịt đến linh hồn
đều bằng hoa và hương sen. Đinh Bộ Lĩnh của tôi nhà nghèo, không có cha.
Tương truyền mẹ Đinh Bộ Lĩnh thụ thai với con rái cá. Con rái cá hay
chính là một anh thợ lặn, một người nước như kiểu Yết Kiêu và Quận He
Nguyễn Hữu Cầu? Đinh Bộ Lĩnh đầu cạo trọc, để mỗi chủm tóc, gọi là
hồng mao, mình mẩy chân tay bùn đất cóc cáy, cỡi trâu mà làm tướng. Còn
võ khí và cờ tiết là tay không, và bông lau; uy quyền là lòng gan dạ và sức
thu phục. Từ đồng cỏ Hoa Lư, Đinh Bộ Lĩnh được đám bạn mục đồng tôn
lên làm chủ tướng, và qua các trận giao tranh với trẻ các xóm, các làng,
Đinh Bộ Lĩnh nổi danh vô địch. Từ Hoa Lư xuất quân, trăm trận trăm
