cây, chém thú, bật lửa, làm thịt chim, cá và bổ dưa ăn. Để ban ngày thì
được trông vời ra sóng nước mênh mông, ban đêm thì ngắm trời sao và
nghe sâu nữa những tiếng ca ru vời gọi của vũ trụ, của sự sống, của bí ẩn,
của chiến đấu và của kỳ diệu!
Ngàn Tây nổi áng phong trần
Ầm ầm binh mã xuống gần Long Biên
Hồng quần nhẹ bước chinh yên
Đuổi ngay Tô Định dẹp yên Biên thành
Đô Kỳ đóng cõi Mê Linh...
Tôi nhớ được cuộc khởi nghĩa và mở nước của Hai Bà Trưng cũng
không bằng bài học sử ký của nhà trường dạy, mà nhờ bài học thuộc lòng
từ năm lớp bét. Có lẽ đây là một áng thơ đẹp nhất, ngân vang nhất trong
tuổi thơ của tôi. Tôi không nhớ rõ đã đọc chúng bao nhiêu lần ở trong lớp
rồi đem bài về nhà học mất bao nhiêu phút, mà tôi đã thuộc làu làu cho đến
ngày nay! Tôi có cảm giác tôi thuộc bài đó ngay sau khi thầy giáo viết lên
bảng cho chúng tôi chép, và sau khi chúng tôi đọc theo nhịp thước kẻ của
thầy gõ xuống bàn chỉ xong lần thứ nhất! Cũng không phải vì tôi thông
minh hay có khiếu về văn thơ, mà là tất cả chúng tôi đều thuộc ngay.
Năm kháng chiến chống Pháp, tôi cũng viết lại đoạn sử này cho các
con anh chị Tạ Phúc Bình, Kim Lân và con tôi học ở trên Yên Thế, nơi
mấy gia đình chúng tôi tản cư, thì kỳ lạ, ngay hôm sau, các trẻ con hàng
xóm cũng thuộc rồi. Cả những đứa không biết chữ.
... Bà Trưng quê ở Châu Phong
Giận người tham bạo thù chồng chẳng quên
