***
Ngày này, bố con Nhân không sao còn có cái gian nhà lá lụp xụp ở
giữa bãi Nhà dầu mà chui ra rúc vào nữa. Cái gia đình không sao còn cái
ngày quây quần trên chiếc phản gỗ rộng mà vui cười bên tiếng quấy bột rì
rì lẫn tiếng than củi nổ lép bép và tiếng nói nựng con ngộ nghĩnh của một
người đàn bà nữa.
Đồ đạc đã bị chủ bán cả rồi vì thiếu tiền nhà. Sự sum họp êm đềm đã
tan tành hết vì Mũn chết, vì năm cha con kẻ khốn cùng này không sao kiếm
đủ miếng ăn.
Những đêm đông rét mướt cũng như những đêm hè oi nồng, bố con
Nhân chỉ có thể lê la nay xó chợ này, mai xó chợ khác, hết ở dưới những
mái hiên trong các phố vắng vẻ thì lại nằm vạ vật ở gầm cầu, bãi cát, bờ
sông.
Hai thằng con lớn của Nhân từ lờ mờ sáng đến quá nửa đêm, rạc cẳng
xách hòm lạc rang đi bán rong phố. Còn Nhân, Nhân dắt ba đứa nhỏ cũng
đi rong phố, nhưng đi... ăn mày.
Tuy đã phải làm cái nghề cùng mạt này mà Nhân vẫn còn phải lo lắng.
Nhân e sợ một ngày kia không còn đủ sức cất tiếng kêu rên, van lơn thiên
hạ trên con đường lầm cát bụi, con đường đã chứng kiến bao nhiêu thây
chết dưới những nanh vuốt của thiếu thốn, của khổ sở... của đọa đầy...
1937
