thuở còn trai trẻ không nói làm gì. Đây cả những người mới đầu năm kia
còn hiền lành và chỉ biết có làm ăn chắt bóp dành dụm, thế mà đùng cái trở
nên bê tha thì tại sao? Rồi đương xốc vác vui vẻ, họ thành phờ phạc, cau
có, khổ cả vợ con, đương là một người tử tế, họ đâm ra phá tán độc số, tội
lỗi.
Nghĩ đến sự tối tăm khó hiểu đó, mụ Mão thường thấy hoang mang,
đau đớn. Mụ chua xót nhìn những đồ đạc bị bán đi. Không! Đó không phải
chỉ là cái tủ, cái bàn, cái giường, bị người ta mua rẻ, mà là xương thịt của
mụ bóc ra bởi những con thú dữ, các chủ nợ và các con mẹ chào tiền cờ
bạc, chúng nó chỉ lăm lăm nhảy đến cấu cổ người ta.
Mụ Mão kiếm mỗi ngày chỉ được năm hào là cùng, nhưng mụ hết sức
không động chạm đến. Mụ giấu tiền ấy để chơi họ và chung phần với một
phường buôn nhỏ ngoài Sáu Kho. Mụ chỉ tiêu mọi khoản trong nhà với tiền
của chồng đưa. Về phần miệng mụ, mụ ăn gì chả được! Tý mắm tôm bắc,
tý dưa muối, mớ rau muống luộc: cơm nước của mụ thế là sung sướng lắm
rồi! Mụ chỉ lo sao chồng mụ mỗi ngày có một bữa rượu ngon và chỉ mong
chồng mụ tin rằng mụ phải tiêu nhiều trong nhà, hắn phải đưa thêm tiền về
cho mụ trang trải để mụ giấu đi sắm sửa và làm dấn vốn dành dụm phòng
khi hắn...
Vô ích, thứ gì đáng giá mụ Mão mua được, khi chồng mụ túng tiền
đánh bạc cũng đều đem bán như vứt đi và gạt bừa nợ. Bàn, ghế, mâm, thau,
bát đĩa, và cả chăn màn quần áo nữa... đã lần lượt hết kéo bọn đồ này đến
bọn đồ khác, theo nhau chui vào cái bát, cái đĩa, ống tiền hồ của sòng bạc
và những cút rượu uống cháy cả tim phổi những đêm khuya con ngươi phờ
ra. Cả đến vốn của mụ hắn cũng moi hết. Nói nhời không được thì dùng cổ
tay gót chân.
Hết tháng này sang năm khác, hết cuộc phá đám này đến cuộc phá
đám khác. Giờ mụ Mão không thể nào can ngăn được nữa, và thật hết hy
vọng hàn gắn, xây dựng. Mụ chỉ còn mong giời đất thay đổi hẳn thế nào để
