bỏ mặc người mẹ nọ ngồi rũ một mình ở xó tối. Cả cái đám đông ban nãy
chuyện dở dang về cái đói cũng thôi. Sự ồn ào chỉ còn tiếng máy chạy,
tiếng nước ngược bị xé ra, tiếng sóng và tiếng lầm rầm của hành khách
chen vai thích cánh.
Bên ngoài đen như mực. Sương mù quấn lấy cả tầu. Làng mạc, ruộng
nương, bờ bến âm âm, u u, thăm thẳm. Họa hoằn mới có vài ánh lửa leo lét.
Nhiều người đã ngáy. Họ phải ngủ ngồi hay không thì phải nằm co quắp
với nhau ở cả những lối đi nhớp nháp. Mặt ai nấy đều nhăn nhúm phờ phạc.
Lẫn với những tiếng thở hổn hển, khò khè, rên rỉ, còn có thêm những tiếng
ho sặc sụa, tiếng khóc oe oe, nheo nheo. Không khác gì cảnh các ngã tư,
các bờ hè, các cổng chợ, các bến ôtô và ga tầu hỏa của cảnh đói đương diễn
ra ở các thành phố. Đây ban đêm ánh đèn cũng đục lầm và trên mặt đất
người sống và xác chết cùng rũ ra, ngổn ngang, không chăn không chiếu.
Những sắc mặt cũng đen sạm, những con mắt cũng vàng lờ sâu hoắm. Già
trẻ, đàn ông, đàn bà cũng khó mà phân biệt nếu không có những mái tóc,
những ngực và những khoản dưới phơi ra. Một mùi hôi thối nồng nặc cũng
ngụt lên với sự ồn ào. Và ở xó xỉnh nào cũng chỉ thấy nói những chuyện
gạo, chuyện ăn, chuyện thu thóc, chuyện giồng đay, phá lúa, chuyện bom
đạn, chuyện chết chóc, chuyện bắt bớ, tra tấn tù đày bắn giết...
- Đến bao giờ mới hết chiến tranh?... Đến bao giờ người ta mới có
cơm ăn việc làm no đủ?... Đến bao giờ dân Việt Nam mới cất đầu mở mặt?
Những câu hỏi trên đây cũng lại thấy thốt lên như đã thốt lên trong
mọi đám đông, từ tờ mờ sáng cho tới đêm khuya, khi mà người ta mệt lịm
đi, ở các ngả đường, các hang cùng ngõ hẻm.
Bỗng những tiếng kêu rú lên. Cả tầu lại một lần nữa bị chuyển động
ầm ầm vì hành khách nhốn nháo hỏi gọi nhau.
- Người đàn bà bỏ con nhảy xuống sông tự vẫn theo con rồi!... Người
đàn bà nhảy xuống sông tự vẫn theo con rồi!...
