xót xa của Minh đã ran lên, Minh thấy Minh cứ một ngày xa mãi những thợ
thuyền. Từ ngày được tha, chẳng những Minh không đến chỗ họ làm việc,
đến chỗ họ tụ tập mà còn tránh cả đi qua những xóm họ ở đông. Có lần một
người bị sở răn không hiểu vì lẽ gì và cũng không được một ngày lương
nào trong cái thời hạn đi tìm việc làm khác, anh ta đến nhờ Minh làm đơn
khiếu nại mà Minh cũng chối từ mặc dầu anh ta không còn thể nhờ ai bởi
không có tiền giấy bút. Thậm chí Minh rất mê xem đá bóng nhưng chỉ vì
bãi này chiều nào cũng đông thanh niên học sinh và thợ nhà máy ra tập, mà
Minh đành chịu không dám vào. Và một tối tại hội "Học giới bảo trợ" có
một họa sĩ trưng bày những tác phẩm của mình và diễn thuyết về hội họa
để lấy tiền giúp quỹ tù binh Pháp, Minh đã đi nửa đường lại quay về.
Quần chúng và đám đông, cả một sự mê man trước kia của Minh.
Minh đã chỉ có mỗi vui sướng là được gần gụi họ, làm việc với họ, đi
về cùng họ; chuyện trò với họ; giải thích cho họ những mối băn khoăn,
những nỗi đau khổ; khuyến khích họ hoạt động, tổ chức, tranh đấu trong
những lúc bị bọn thống trị Pháp khủng bố ghê gớm; và sôi nổi cùng họ
niềm tin tưởng ở cuộc cách mệnh giải phóng sau này mà cảnh tự do, hạnh
phúc sẽ dành cho những kẻ chăm chỉ, ngay thẳng hưởng một cách xứng
đáng.
Sực nhớ lại, Minh run rẩy cả tâm trí. Mặt Minh nóng lên. Minh nghẹn
ngào. Hình như đằng đầu đường kia những người nọ đã đứng lại, đen ngòm
chung quanh một người cũng quần xanh, áo xanh, mũ dạ mướp, được kiệu
lên cao diễn thuyết.
Tiếng hô vang lên cùng những nắm tay, những mũ, nón giơ cao, vùng
vẫy. Cái rừng người càng chuyển động. Phút chốc nó tan ra, không bảo
nhau, trai gái, già trẻ xếp thành hàng kéo đi với những tiếng hô quyết liệt
hơn, đều hơn, vang dội hơn.
