- Thôi được thế cũng là may, còn hơn là nhịn đói và chết đói.
Minh đã tự nhủ. Minh càng đau xót hơn. Ừ Minh chưa nhịn hẳn nhưng
ăn uống thế thì chỉ có thể gọi là bữa mèo ăn chứ là bữa người ăn sao được?
Và Minh chưa chết đói nhưng sẽ suy kiệt quá rồi cũng thế. Trong bọn anh
em chính trị phạm được tha về quản thúc, nhiều người ốm thêm bị chết rồi,
nhiều người hóa điên, nhiều người xác xơ chỉ còn hai con mắt là thấy còn
sống, còn tinh thần. Trái lại, trong số đó, mấy người trở nên rất sung sướng
một cách không thể tưởng tượng được. Kẻ được hàng tháng lĩnh mấy kiện
sợi về dệt, kẻ trưng thu cả một bên sông, kẻ được giấy mua bán đồng,
nhuôm tha hồ. Kỳ vừa qua đi trình sở, Minh chạm trán phải với Hảo. Minh
không còn thể sao nhận ra được Hảo nếu người a-dăng không gọi tên Hảo
lên. Hôm đó nắng ấm hẳn hoi, nhưng Hảo đã để hở mỗi cái mặt, còn thì dạ,
len quấn từ đầu tới chân. Ở Cảng, Hảo đã cẩn thận nhưng cũng không đến
nỗi ghê gớm đến thế. Các bạn tù ai mà quên được những buổi trưa, những
buổi tối, người đi làm về mệt ngủ nhiều ra thì Hảo cắm cúi trên cái hòm gỗ,
viết những bức thư dài như những truyện ngắn và đẹp như những bản thảo
của những nhà thơ lập dị, để gửi cho người vợ mới cưới. Nghe những bạn
cùng tỉnh với Hảo thì "Lan là một con nhà buôn bán nền nếp và thùy mị
xinh tươi lắm, mê Hảo", con người can trường khí phách, đã từng nằm ở
Hỏa lò, từng đi Côn Lôn, nên cha mẹ ép lấy người khác giàu sang nhưng
nhất định không nghe. Hai bên yêu nhau gần nửa năm rồi lấy nhau. Một
bữa tiệc cưới đông đủ cả các bạn của hai bên đã tưng bừng đúng như lễ thú
của người Tây. Giai toàn mặc y phục đen, gái toàn y phục trắng và hoa
trắng thật có ngập nhà. Rồi khi chúc từ đọc xong, một đôi chim câu trắng
đã tung lên giữa những tràng vỗ tay ran hơn pháo nổ...
Từng bát đĩa lách cách, tiếng nói lào xào im dần. Dưới mái lá thấp ọp
ẹp trên những bức vách, không khí lặng hẳn đi tối thẳm mênh mông hoang
mang. Chẳng cần rửa chân, chỉ chùi vào cái chổi, mẹ con bác Tý đã vùi đầu
vào cái chiếu ngủ sớm để sáng sớm mai dậy còn sang bên kia sông cất rau
