... Phải! Tôi đã đi làm. Tôi làm cho bác T. Tôi dạy học cho bác T.
Nhưng không phải là những học trò từ lớp một đến lớp ba như bác và
người con gái lớn của bác dạy, mà là một ông... ông chủ nhà in, người Hoa
kiều.
Ông học trò của tôi đeo kính trắng gọng vàng. Người béo lớn, mặt
trắng trẻo đầy đặn, trông vừa hiền vừa dễ dàng và cũng vừa xét nét nghiêm
trang. Quần áo tây rất sang, sang nhưng không phải là đẹp, là biết diện.
Ông nói tiếng ta rất chậm và ngọng. Ông học tiếng Pháp và chữ tiếng Pháp.
Nghe hai bác tôi giới thiệu và dặn dò các điều về tính nết ông và việc dạy
ông, tôi được biết ông là con một chủ nhà in không to lắm nhưng có tiếng
là lâu đời ở Hải Phòng, chuyên nhận các quảng cáo, sổ sách công việc của
thành phố. Trước đây ông đã học bác tôi. Nghỉ học từ lâu rồi lần lần thay
cha quán xuyến các công việc, giờ ông muốn giao thiệp rộng và ăn nói trực
tiếp với các khách hàng người Pháp, nên ông lại đến nhờ bác tôi. Bác tôi
phần vì yếu mệt không thể dạy thêm một lớp buổi trưa và lớp ấy chỉ có một
người, phần vì thương tôi đang thất nghiệp nên cho tôi dạy thay.
Tôi đã dạy ông học trò Hoa kiều chủ nhà in ấy! Tôi dạy ông viết ám tả
chữ Pháp, làm luận Pháp văn, đọc và nói tiếng Pháp. Tất cả cái vốn sơ học
về tiếng Tây của tôi và tất cả những gì là tinh túy giỏi giang của tôi, tôi đã
phải dốc vào các bài soạn lấy, từ ám tả, luận, tập đọc và vấn đáp cho hợp
với ông học trò trang trọng, quý hiếm lạ lùng của tôi này.
Dạy buổi trưa, nhưng bao giờ tôi cũng soạn bài từ chiều hôm trước.
Có những bữa mẹ tôi không kiếm được gạo mà ông bố dượng và tôi ở nhà
cũng không vay được gạo, tôi lại nhịn đói ra đi. Để đẹp mặt cả cho mình,
bác T. đã cho tôi đôi giày "giôn" cũ của bác. Quần áo vẫn là cái bộ tôi
thường mặc để đi tìm việc, nay phải giặt thật sạch gấp lót xuống đầu
giường để lấy nếp và chỉ mặc khi đi đây đi đó. Tay cắp đệp sách vở lềnh
kềnh, đầu chải mướt nước lã, quần áo có vẻ là hẳn hoi, giày "giôn" đánh
