... Nhưng rồi cái không khí vui mừng ấy ở trong nhà tôi cùng với bao
nhiêu tính toán dự định của mẹ tôi đã tới phút quyết định đảo lộn.
Tôi thôi dạy học, bỏ hẳn nhà, lên Hà Nội. Tôi lên Hà Nội để đi học.
Tôi lại đi học!
Mẹ tôi không thể sao tưởng tượng và hiểu ra nổi ý định này của tôi.
Thứ nhất là bà khổ tâm và buồn, thấy tôi bảo giải tán hẳn những lớp trẻ
nhỏ. Chao ôi! Thật thế này thì mẹ tôi ăn nói gặp gỡ chuyện trò với các bà
con bố mẹ người nhà những trẻ nhỏ này ra sao? Con cháu họ theo tôi học
hành đang mỗi ngày một ngoan khá, tuy tôi không bao giờ đặt giá nhưng họ
đều trả cũng bằng tiền học các trường ngoài phố cơ mà! Hay giờ tôi viết
báo viết truyện được nhiều tiền nên tôi không còn thiết gì con cháu họ, nhất
là lại có những bố mẹ nghèo túng thường trả lân tháng và chịu lâu quá của
tôi?
Thứ hai là mẹ tôi thấy tôi dù hiền lành tốt người tốt nết đến đâu,
nhưng một mình lên ở Hà Nội cũng sẽ đua ăn đua chơi như những thanh
niên nào kia thì sao? Không hư hỏng kiểu như thế, tôi lại nông nổi dại dột,
sẽ theo đòi làm những công việc nguy hiểm nào đấy! Chính sự lầm lỡ này
mới thật đáng lo đáng nghĩ!
Thứ ba là gia đình sẽ bị thiệt thòi trông thấy. Tôi ăn uống ở nhà vừa
được no đủ vừa không tốn kém. Hàng tháng tiền dạy học được bảy tám
đồng, tiền viết truyện cũng được khoảng như thế. Ôi! Lương thư ký một
nhà buôn Tây, một thầy giáo trường tiểu học nhà nước cũng chỉ như thế hay
hơn thế năm, sáu đồng thôi, mà có được tự do như tôi đâu?
Đúng là tất cả những suy tính của tôi hoàn toàn ngược lại với mẹ tôi!
Tôi phải học cũng như phải viết cũng như phải sống. Tấm lòng tôi đối
xử với học trò cũng như tấm tình tôi đối xử với bà con như thế nào, mẹ tôi
không cần phải phân bua, thì bà con cũng rõ cả. Vả lại rồi đây các cháu
