sống ở đây, đem cả tuổi thanh xuân của mình chọi lại với các sự quyến rũ,
thách thức, lừa lọc bấy giờ.
Tôi sẽ lại một bóng, một đèn, thắt người lại trong một sự khoan khoái
mê say là được sống và tiến theo một lý tưởng mà tôi thấy là cao quí,
thiêng liêng vô cùng. Tôi sẽ vẫn ăn, vẫn mặc bằng mồ hôi và óc não tôi vắt
ra thành chữ thành bài. Và những chữ những bài của tôi vẫn sẽ rèn giũa kết
đúc từ trong một trí não đã sống cái đời thật là nẩy nở, lớn mạnh của nó.
Tôi ra xe lửa lên Hà Nội với một hòm gỗ. Cái hòm gỗ lần này vừa to,
vừa mới, rất nặng, vì ngoài những sách báo mới mua, lại còn các thứ bản
thảo. Cũng vẫn một ngày mùa thu nắng đẹp!
Tôi ở nhờ một ngôi đền của phố Châu Long. Còn ăn, tôi đi ăn ở các
hàng cơm đầu ghế ở các ngõ, các đường phố, các ngã tư, các cửa chợ, các
cửa ô Hà Nội. Mỗi bữa ba xu cơm và một xu canh dưa chua hay rau muống
luộc, một xu cá kho. Chưa thể vào trường được vì tiền học hàng tháng hơn
sáu đồng, nên tôi đi tìm hỏi các chỗ dạy trưa hay tối, và cũng tìm hỏi chạy
chọt làm sao được đến thư viện đọc sách. Những phút giờ đi qua những con
đường có các tòa báo Le Travail, Bạn dân, tôi càng bồn chồn cả người, vì
tôi vẫn chưa làm quen được với một anh em nào ở đây, hay được một ai
giới thiệu với anh em.
Trong người tôi dần dần thấy mệt, thấy mỏi một cách lạ. Có nhiều
sách tôi đọc rất khó vào. Còn truyện thì tôi viết lại gần như có lúc không ra
chữ. Càng ngày tôi càng thấy sự sâu sắc và da diết của một nỗi nhớ.
Tôi nhớ Hải Phòng; Hải Phòng mà tôi đã bỏ nó ra đi. Hải Phòng thân
thuộc, yêu thương, đằm thắm vô cùng đối với tôi. Ôi! Có một điều tôi thấy
cần phải viết thêm, là từ ngày tôi lên Hà Nội, tôi vẫn không nghĩ đến việc
vào cái tòa báo Tiểu thuyết thứ Bảy của tôi kia, dù tôi luôn luôn đi qua đấy,
dù loáng thoáng tôi vẫn gửi truyện đến, vẫn nhận được ngân phiếu nhuận
