Con dắt tay cha trên dòng sông đi mãi...
Nhà tôi đã có mang đứa con đầu lòng trên bờ sông Hồng và lấy tên
dòng sông đặt cho con.
***
Nhưng rồi cả Hà Nội cũng bị ném bom!
Cũng toàn những chỗ không hiểu đã được do thám và chỉ điểm ra sao
mà lại là những đích tàn phá đầu tiên và dữ dội đến thế? Trong những chỗ
này có cả đường Hàng Bột, chợ Hàng Da. Con đường Hàng Bột không
những đã chật vướng vì đường tàu điện, mà còn vì sự đi lại của tất cả
những xe kéo, xe bò, xe ngựa, xe ô tô, từ Hà Đông ra Hà Nội hay từ Hà Nội
vào Hà Đông, và cũng là con đường nhà cửa so le, chen chúc, cống rãnh
ngập ngụa nhất nữa. Còn chợ Hàng Da, nếu có một cái gì đáng chú ý, thì có
thể là cái nhà thờ Tin lành bé nhỏ khuất lảnh, và cái bãi trống trơ đội trời
họp chợ, thường đông về chiều kia! Nhà bị phá bị cháy la liệt trần trụi. Xác
đàn bà trẻ con tung lên, chân tay đầu tóc dính bết vào các ngọn cây, các cột
điện. Đấy là những cảnh chính mà mọi người phải nhìn phải nghĩ. Và cũng
là đầu đề của những câu chuyện truyền miệng rất tỉ mỉ với tất cả sự hãi
hùng, ghê lạ, khủng khiếp trước cái trận đánh đưa tin là oanh tạc, tuyệt diệu
của máy bay Mỹ mạnh mẽ, tài giỏi, vô địch!
Tiếng còi gọi là phòng thủ thụ động đã được đón chờ, rú lên ngay từ
sáng sớm. Từ lúc còn tối đất, các cửa ô và ngả đường về các vùng quê Hà
Đông, Chèm - Vẽ và Sơn Tây, lân cận Hà Nội, đều ùn ùn những chuyến xe
kéo và đàn bà trẻ con, ông già bà lão dắt díu nhau ra đi. Mấy nơi như bờ hồ
Hoàn Kiếm, phố Bờ Sông, hay vườn hoa Sở dây thép cũng có "tăng sê"
đấy, nhưng đúng là những cái rãnh nông choèn, và nếu có người trú ẩn thì
chỉ mấy trăm người là ứ chỗ. Nhưng các hầm của các quan nọ, chủ kia, ông
này bà khác, giàu có sang trọng, quyền quý tiếng tăm của Hà Nội, thì chỉ
nghe đồn, nghe tả thôi, cũng đủ thấy chiến tranh hay bỏ bom như thế chứ
