nhiêu là buồng, là phòng, là bàn giấy với những cái tên mà người ta chỉ cần
nghe nói thôi cũng đã thấy tất cả những gì là hung ác, quái quỷ khủng khiếp
nhất ấy, vẫn còn nhiều gian sáng trưng đèn. Đúng là những bàn giấy của
những thằng chánh, phó cẩm chính trị, của mấy thằng thanh tra Tây lai và
Tây đen đương lấy cung và tra tấn người ta.
Tất cả mấy quãng đường ở khu ngã tư Cam đương đi chỉ còn dăm bảy
bóng người đi làm ngoài Sáu Kho và ở bên khu Xi măng và là những người
già, những đàn bà, rách rưới lếch thếch, không hiểu vì ốm yếu hay nhận
làm khoán nên đến giờ mới lọ mọ đi về. Tiếng rít gióng của mấy cái cần
trục đứng lênh khênh trên bến vắng, máy đã nhoãi ra nhưng vẫn phải cố
chạy, và tiếng ầm ĩ rền rền của nhà Máy tơ và nhà máy Xi măng nghe càng
như rên như siết. Khi Cam quay lại trông những tầng gác sáng của Sở mật
thám và cái quãng đường vắng lặng ở chung quanh Cam, đúng là lúc Cam
bước chân lên cái bờ hè đá xanh ở đầu đường khu trại lính Cátdem. Mặt
Cam vừa ngước lên thì những hàng rào sắt mũi đinh ba, những lớp dây thép
gai mắc điện và khối bê tông cốt sắt đá xanh của cái lô cốt hoăm hoắm
những lỗ châu mai trấn ở đầu đường như vập ngay vào trán Cam. Không
phải một mà vẫn là hai tên lính đội mũ sắt, đạn thắt đầy người, súng cắm
lưỡi lê, đứng gác "đúp" khiến Cam giật lùi ngay lại và phải đi vội ra ngoài
đường...
- Sao lại vẫn cứ thế này? Vẫn cứ còn những cảnh này? Bên Pháp
chúng nó đã đầu hàng, cả nước bị quân Đức phát xít Hítle chiếm đóng. Bên
này thì phải ký hàng cả Nhật, phải đóng cả cửa bến Sáu Kho, cả cửa Lạng
Sơn, Lào Cai. Khi quân Nhật chỉ mới kéo một ít quân vào Lạng Sơn vây
Đồng Đăng thì Lạng Sơn hàng ngay. Sao một bọn hèn hạ, một chế độ khốn
nạn đến như vậy mà vẫn còn giữ được những cảnh này ở xứ Đông Dương,
vẫn cứ sừng sững ngang nhiên như thế này trên đất Hải Phòng? Chế độ đế
quốc và tất cả bè lũ bóc lột, thống trị thối nát dã man kia sao đến tận giờ
vẫn còn sống được, nắm mọi quyền hành và sự sống chết của giai cấp Cam,
của hàng chục triệu quần chúng lao động và của tất cả xứ Đông Dương, cả
