giấc mơ của nó, là những đầu đề của những chuyện không bao giờ hết giữa
mẹ nó và nó. Có lẽ chỉ đến năm nó mười một, mười hai là cùng thì mẹ nó
phải cho nó sang Ba Lan, sang Đức học nhạc thôi!
Có thể nào sau đây vì cuộc phiến loạn gọi là cách mạng vô sản, mà
bao nhiêu tiền của, biệt thự, nhà máy, kho hàng, cổ phần của ta bị cướp đi,
mà con Yvon hoa hồng kia trở thành một con thợ dệt, một đứa bán hàng,
một đĩ làm bồi hay vặn thang gác máy cho khách sạn, một con mẹ giặt
quần áo thuê được không? Có thể nào những ngón tay thiên tài của nó kia
lại không được dạo đàn nữa mà đi khiêng những hòm đồ hàng, đi rửa bát
đĩa, bưng đĩa xúp, bưng khay rượu, đi đổ ống suốt, đi quét đường, giội
nước không? Hay nó vẫn được dạo đàn nhưng để hầu những lỗ tai thô kệch
của lũ mudích bẩn như lợn, của lũ thợ đốt lò, thợ mỏ đen như quỷ, chúng
nó ngồi ăn uống, đánh bài, đánh bi a được không? Có thể nào những tòa thị
chính, những Nhà hát lớn, những Ôpêra rồi đây lại là những nơi ngự trị của
các cuộc tổ chức ồ ạt lố lăng kệch cỡm của các bọn cặn bã xã hội lên nắm
chính quyền, trong khi ấy vợ con ta sẽ phải sống những cuộc đời như
những bọn Bạch Nga lạc loài ở Pari được không?
A ha! Không thể có sự thay đổi như thế được! Không thể có một cuộc
phán xét và một ngày Tận thế như thế được! Trái lại, thay đổi chỉ có thể có
nghĩa là cả nước Pháp cả các thuộc địa của Pháp sẽ bị xiết lại nữa dưới một
quyền lực bất khả xâm phạm, đó là quyền lực của giai cấp phú hào! Riêng
phần Đông Dương, chỉ có thể thêm nhà tù, thêm máy chém, và thêm quân
đội. Bất kỳ một cuộc đòi hỏi gì cũng sẽ phải bóp chết ngay từ khi tiếng nói
đầu tiên vừa hé. Mà nếu có những cuộc bạo động thì số phận sẽ lại như
những cuộc bạo động trước với một trừng phạt ghê gớm hơn, thẳng tay
hơn. Phải dìm tất cả những cuộc phiến loạn ngập trong sắt và máu. Chỉ có
thay đổi như thế. Chỉ có một cuộc phán xét và một ngày Tận thế như thế
với Đờvanhxy này là đức Chúa giời, vĩnh viễn là đức Chúa giời!...
