cũng phải biết điều một tý. Cảnh bên Mẫu quốc Pháp cũng như nhà con
trưởng đương bị quân cướp kéo đến cướp nhà. Bên ta mà biết đường ăn ở
phải chăng, tiếp ứng giúp gập cho bên ấy, thì thế nào sau đây Đại Pháp
cũng không quên ơn. Giữa lúc chiến tranh, tiêu pha tốn kém, chỉ nuôi một
com ba nhi, chỉ bay một cuốc máy bay, chỉ nã một loạt ca nông... cũng phải
mất hàng vạn hàng ức tiền bạc. Vậy mà mình đình công xin thêm lương,
người ta cũng tăng, thế mới biết cái lượng của người ta ăn ở đối xử với
người lao động của mình như thế nào. Không phải là nước Pháp cách mạng
dân quyền, dân chủ, không phải là người Pháp bình đẳng, bác ái, xã hội,
khó mà mình lại được như thế! Ở Đức ấy à... thợ mà nho nhoe thì a lê hấp...
bòm bòm bòm... chỉ có ăn đạn và sống thì đi tù. Không xem như nước Ba
Lan cũng bị cai trị rồi đấy, thợ thuyền thì làm việc không còn giờ giấc, dân
cư thì phải chia nhau từng thanh củi, từng cái bánh bột mì đen, vậy mà chỉ
động đến lông chân người Đức thôi là bị treo cổ ngay, không cần tòa tiếc gì
xử cả, và cứ hàng chục hàng trăm người treo cổ rồi lấp chung một hố. Cứ
bảo rằng đế quốc cai trị với tư bản bóc lột vô sản, đế quốc nào tư bản nào,
chứ người Pháp người ta cai trị mình và bóc lột vô sản của mình, thì chỉ
những quân khố rách áo ôm ăn trộm ăn cắp là còn bị tù tội, còn vô sản của
mình có bị bóc thì chỉ có cái khố rận với cái váy mốc bị bóc chứ còn có cái
gì nữa?!...
Ông đẻ Cao vừa chuyên chè ra bốn cái chén, định bưng một chén sang
mời cụ Cam thì đội Nhị đã quờ lấy, tợp luôn hai chén. Chưa đủ, hắn vớ lấy
siêu, rót nước sôi vào ấm, rồi đứng lên lấy cái chén vại ở nóc tủ, rót cả ấm
chè vừa chế nước sôi vào chén ấy, cứ xì xụp vừa uống vừa quạt phành
phạch vào nách, và lấy dáo quạt thọc thọc gãi gáy gãi lưng:
- Cụ với hai ông này - đội Nhị đã nốc hết chén nước, lại cười hô hố -
cứ như sấm các cụ Trạng thì đến cái hội này là nước Nam ta chuyển vận
đấy! Chả có thế mà người Pháp người ta đã phải tính đến việc giả lại nước
An Nam cho vua An Nam và các quan An Nam! Tôi nghĩ nếu người mình
mà được thế này nhé: văn thì mươi người giỏi như Phạm Quỳnh, võ thì
