cùng ngõ hẻm, xó chợ cùng quê, đâu đâu cũng biết. Nhưng cứ trông, cứ
thấy, cứ nghe các cách, các kiểu, các cảnh đi lại nói năng, ăn ở của mọi
người Pháp ở đây, hay là rõ nhất, gần nhất, cứ trông, cứ thấy, cứ nghe sự đi
lại nói năng ăn ở của ngài Đờvanhxy chủ ông ký Thái nhà ta kia, thì người
ta lại phải ngờ ngợ. Ngờ ngợ như không có những cái sự quân Pháp đã thua
quân Đức, kinh thành Ba Lê đã mở toang cửa đón quân Đức quốc xã vào,
chính phủ Pháp đã đầu hàng chính phủ Hítle! Ngờ ngợ và phải hỏi nước
Pháp làm sao mà lại bị chiếm đóng, làm sao mà lại nhận bất cứ điều khoản
gì của quân Đức đưa ra, làm sao mà phải chịu hàng? Trước mặt những ngài
Pháp ấy, thoạt tiên người ta phải nghĩ như thế. Người ta vừa ngờ vực ngay
chính giác quan trí não của người ta, vừa ngờ vực và nghi ngại cả các sự
việc ở chung quanh người ta, sau đó dần dần người ta e ngại, chờn chợn.
Người ta thấy, hay đây là những điều xa xôi, rắc rối, bí ẩn, hay đây còn có
những điều vượt xa cả trí tưởng tượng của người ta, rồi còn có cả những
điều khác lạ sẽ xảy ra và người ta không lường được?! Vậy tốt nhất người
ta nhất cử nhất động gì cũng phải hết sức dè dặt, giữ gìn và thận trọng ở
trước mặt cũng như sau lưng người Pháp vậy.
Cái trán ngắn, da nhăn mốc của ông ký Thái nổi dần những giọt mồ
hôi. Cặp mắt nheo nheo của ông loang loáng thêm những ngấn sáng. Khi
Đờvanhxy nâng cốc sâm banh thứ hai lên chạm cốc ông để chúc mừng lại
ông, thì ông ký Thái vừa nhìn vẻ mặt ngang nhiên của Đờvanhxy, vừa nghe
cái giọng nhơn nhơn tự đắc của Đờvanhxy, mà kêu lên trong tâm trí bằng
lời hẳn hoi:
- Trời ơi! Hay thật là không có những sự quân Pháp đã thua quân Đức,
kinh thành Ba Lê đã mở toang cửa đón quân Đức quốc xã vào, chính phủ
Pháp đã đầu hàng chính phủ Hítle, mà nước Pháp vẫn là nước Pháp tự do,
nước Pháp vẫn là đế quốc Pháp hùng cường, trong tay người Pháp sang
trọng hào hoa, phong nhã?!
Cổ họng ông ký Thái nấc lên, ông lắc lắc đầu.
