ngựa chở khách, xe ngựa chở hàng, thợ thuyền, xe bò, xe ba gác. Hai bên
đường, tuy đã ở xa ngoài thành phố nhưng nhà cửa còn chen chúc nhau và
nhiều hàng quán hơn cả những xóm thợ, những ngõ gần chợ Sắt, gần phố
Khách. Nhiều bữa, không kịp về nhà ăn cơm, Tô thường ăn bánh đúc lạc
hay bánh đúc riêu cua của hàng bà lão chuyên bán cho những người làm ở
sở Dầu và Nhà máy Xi măng, hay Tô ăn bánh đúc có rắc ruốc tôm và hành
phi chấm với xì dầu của một bà Khách người Quảng Đông lưu lạc sang Hải
Phòng từ ngày còn để cun cút đến giờ mà vẫn chưa nói sõi tiếng ta. Cơ
quan giao thông này do Lương tổ chức và bác Vy vừa chắp thêm được một
mối từ Uông Bí ra Hòn Gai suốt đến Móng Cái, và một mối từ Đông Triều
lên Bắc Giang. Tô cũng đương chuẩn bị khi nào Xim thoát ly thì phụ trách
hai mối giao thông mới này và làm công tác binh vận.
Trong trí tưởng tượng của Tô không những chỉ có con đường số Năm
ấy lại hiện lên rành rành mà cả khu sở Dầu, khu Nhà máy Xi măng, khu
Máy chỉ, khu xóm Chiêu Thương và sau phía đó là khu sông Tam Bạc, bến
Sáu Kho... cũng lại nổi lên hết sức nhộn nhịp. Chao ôi! Khu Xi măng với
Nhà máy Xi măng ngót một vạn thợ thân thuộc quý mến, yêu thương vô
cùng của Tô, cùng với các khu Lạc Viên, xóm Cấm của thợ Máy tơ, anh chị
em khuân vác bến Sáu Kho và khu Hạ Lý của thợ Máy chỉ. Những khu đây
có bao nhiêu gia đình, bao nhiêu bà con, bao nhiêu cơ sở mà các đồng chí
trong Thành ủy trước giới thiệu lại với Tô và của Tô của các đồng chí
Thành ủy mới về đã gây dựng được, tất cả đều đối đãi với Tô như ruột thịt
hay có khi còn hơn cả ruột thịt.
Tô lại thấy mình uống nước rồi ăn cả trầu cau ngồi chuyện với mấy
ông cụ bà cụ. Tô lại thấy mình nhận được các báo cáo về tình hình các nhà
máy, tình hình các cơ sở, và cả tình hình của Sở mật thám với bọn tay chân,
xú doóc, chỉ điểm được. Tô lại thấy cơ sở này hỏi các tài liệu truyền đơn,
sách báo; cơ sở kia bàn tán về thời cuộc thế giới và đời sống của mình; Tô
lại đi tối đi sớm ở các xóm ngõ quen thuộc, Tô thấy như có không biết bao
nhiêu mạch máu, bao nhiêu mối rường từ mặt đất, từ những mái nhà, từ
