- Con gì làm Máy chỉ được công kênh lên diễn thuyết ở gốc xoan tây
kia kỳ đấu tranh chống thuế thế là trốn hẳn rồi! Bọn chúng nó bắt được mối
đi "thoát ly" cả! Không hiểu trình độ chúng nó thì công tác gì nhỉ?
Thanh vẫn lẳng lặng:
- Như thế chỉ bà Lê Thị Thảo Minh là có trình độ?! Bà "quần chúng"
đặc biệt và rất thân rất quý của Trần Văn Kiều ấy cũng lên diễn thuyết ngày
đi đón lao công đại sứ Gôđa và ngày kỷ niệm phụ nữ quốc tế đấy!
Thanh lại nghĩ đến Gái đen. Trong mấy cuộc mít tinh mà Kiều nhắc lại
kia, những chị em khuân vác và khâu bao ở Sáu Kho đến dự đều do Gái
đen giữ mối liên lạc, và cuộc nào Gái đen cũng ở đội xung kích cùng với
những thanh niên thợ Xi măng, nhà máy Carông để bảo vệ cả anh chị em
diễn thuyết, anh chị em tham gia đấu tranh, và khi biến thành tuần hành thị
oai.
Thanh lại hối hận lại để Kiều lôi kéo. Sau mấy lần đi chơi với Kiều
trên Hà Nội và sau khi Thanh cũng về Hải Phòng, Thanh càng nhận ra sự
đóng kịch của Kiều. Hơn nữa, Thanh còn nhận ra cái dốc thẳm và vũng bùn
Kiều đương lăn xuống, đương bị lút đi. Nhưng khi Thanh bắt đầu duỗi ra,
tìm các cách tránh Kiều, xa Kiều, thì Kiều càng bám lấy Thanh. Không
những Kiều mà cả em gái Kiều cũng tìm đến luôn với Thanh, cả khi Thanh
trọ trên Hà Nội cũng như khi Thanh về Hải Phòng, y cứ lục bừa tủ sách,
bàn giấy của Thanh, tự nhiên xem các sổ nhật ký và thư từ của Thanh.
Cái mà trước kia Thanh thấy làm Thanh dịu dịu được sự đau khổ và
tâm trí bớt nặng nề, đen tối, đó là những câu chuyện, những câu nói của
Kiều vẫn bừng bột, sôi nổi, da diết, thì nay lại là cả một hình phạt đến thêm
với Thanh. Ngược lại, càng quấn quýt chuyện trò với Thanh, Thanh thấy
Kiều càng như trút thêm đi được cái trống rỗng, cái hèn hạ, cái thảm hại
của sự sống sa đọa của Kiều, và vớt vát lại những cái gì là tự hào, là cao
