- Với những con người sống một đời sống kinh tế nông nghiệp sơ khai
ở cái xó nhà quê đắm chìm giữa một biển lớn mênh mông lạc hậu là xứ
Đông Dương thuộc địa, kỹ nghệ đồng nát bao chè, có một dúm công nhân
linh tinh, đầu óc phong kiến rất nặng này, với những quần chúng phải gọi
cho đúng tên là mujích ấy, mà định cấy chủ nghĩa Mác và xui họ làm cách
mạng cộng sản... thì không phải chỉ là phiêu lưu, phản lại chủ nghĩa Mác,
mà còn là tội ác, là trọng tội. Bao nhiêu cuộc nổi dậy, gây nên những cuộc
khủng bố đau xót rồi?! bao nhiêu rồi?!
Huyền Linh liền giơ tay xua xua, nhè một tiếng:
- Hút xì! Xin đủ, xin quá đủ ngài Búa thép ơi! Xin ngài hãy cho chúng
tôi được yên ổn trong cái bữa ăn rất quý tối nay. Còn như nếu ngài muốn
chứng minh cho học thuyết, cho lý luận, cho chiến lược, cho chiến thuật,
cho chủ trương, cho vân vân và vân vân của ngài và các nhóm của ngài là
đúng nhất, duy nhất đúng thì xin... a lê hấp, ngài lại đăng đàn diễn thuyết.
Mà cái nơi cái chỗ tốt nhất, tiện nhất để ngài phất cờ gióng trống cứ nên là
nhà Khai trí tiến đức với cụ lớn Thiếu Hà Đông làm chủ tọa ạ ạ ạ ạ...
Hoài Giang đi ngay đến ghé ghé vào tai Thiết Phủ:
- Đồng chí! Đồng chí xin đồng chí nhớ cho chúng đệ đây tuy là trong
ấp An Sinh ở gần biển Đồ Sơn nhưng vẫn thuộc về Hải Phòng đấy! Và bây
giờ là năm 1942 chứ không phải là những năm 1937 - 1938 - 1939 ở Hà
Nội, nhất là ở Sài Gòn đâu nhé!
Thiết Phủ hất ngay đầu, chặt tay vào không khí như để gạt để dập cả
Huyền Linh và Hoài Giang đi. Y lại nói, vừa nhoi nhói cặp mắt nhìn Trần
Văn, Thái Trang và đặc biệt là Sơn.
- Không được quyền vô trách nhiệm như thế! Chân lý không cho phép
người ta vô trách nhiệm. Đấy là một vấn đề của lương tâm thời đại, của ý
thức sinh tồn, của trí tuệ, của văn hóa và ngày mai.
