Không thể nào chúng ta nhắm mắt lại hay quay mặt đi, cũng như
chúng ta không được phép im lặng, hay bàng quan trước sự mù quáng, dại
dột của quần chúng, trước những lầm lạc nguy hiểm của nhân loại! Phải
nhân danh chân lý và lịch sử mà tố cáo và chiến đấu, chiến đấu đến cùng!...
Chỉ suýt nữa Sơn chồm lên. Sơn chồm lên để nắm lấy cổ chai rượu
vang tiếp thêm ở trước mặt Thiết Phủ mà đập vào cái mồm của hắn đang
nghiến từng lời, từng ý, từng câu. Sơn cũng phải cố giữ cho nét mặt không
biến sắc, cho sự nghẹn tức bốc cháy trong người chừng lại và giữ cho tâm
trí thật bình tĩnh sáng suốt.
Từ năm 1938, 1939 Sơn đã đọc, đã nghe nói, đã trông thấy và theo dõi
một số sách, báo, buổi diễn thuyết và sự hoạt động của mấy kẻ có tên tuổi
hay bảo là mình không có tên tuổi, không cần tên tuổi gì cả trong "phong
trào cách mạng"! Họ luôn luôn tuyên bố, phân tích và chứng minh tất cả
đường lối, chủ trương và việc làm của phong trào thời kỳ bấy giờ là phản
bội chủ nghĩa Mác, phản bội cách mạng, là đầu hàng tư bản và đế quốc. Kể
cả những cuộc đấu tranh chống sưu cao thuế nặng của nông dân. Kể cả
những cuộc đình công bãi công đòi tăng lương, thực hiện luật ngày làm tám
giờ và phụ nữ công nhân đẻ nghỉ được ăn lương. Kể cả những cuộc vận
động thành lập các ái hữu như ái hữu kim khí, ái hữu thợ dệt, ái hữu thợ
may, ái hữu thợ xẻ. Họ cười bĩu miệng: "Cả những chú quýt, cô sen, vú em,
u già, anh bồi, bác bếp v.v... mà cũng thành vô sản, có tổ chức gọi là ái hữu
công nhân tư gia thì không còn ai có thể hiểu nổi thế nào chủ nghĩa Mác và
tổ chức cách mạng!".
Bởi vậy, trong nhiều cuộc đấu tranh như bãi công của các thợ thuyền
nhà máy đòi các quyền lợi trên kia, như mét tinh tuần hành của quần chúng
phản đối thuế nước, thuế đèn, thậm chí trong những buổi họp của các nhà
văn nhà báo đòi tự do ngôn luận, tự do báo chí... bọn này không những chỉ
đi tuyên truyền hay viết bài phản đối mà còn xông thẳng vào mà thét lên
những nào:
