cũng làm thợ ở nhà Máy tơ của Xim, đã vận động tổ chức cuộc đấu tranh
đầu tiên đòi tăng lương và bãi bỏ sự đánh đập các cu ly ở đây. Khánh lại bị
đuổi, vào làm nhà máy chai, lại tổ chức các cuộc đình công, bãi công.
Khánh đã được anh Nguyễn Đức Cảnh, đồng chí Xứ ủy Bắc Kỳ bị đế quốc
kết án và xử chém ở đề lao Hải Phòng năm 1932, giới thiệu vào Đảng.
Khánh cũng ở trong xứ ủy, được điều về làm bí thư thành ủy thay Tô.
Những cảm nghĩ bàng hoàng lại làm đọng thêm, sâu thêm sự đau xót không
gì hơn được trong lòng Xim. Lại còn những trận khủng bố, tàn sát mà Xim
cũng ngày đêm không thể nào quên được: Bắc Sơn và Nam Kỳ khởi nghĩa.
Đã hơn một năm, nhưng Xim vẫn thấy như mới tuần trước hay tháng trước
thôi, các sự kiện, các tin tức kia đã đến như lửa đốt tâm trí Xim. Phải, đã
hơn một năm, phong trào cách mạng toàn quốc cũng như tỉnh nhà của Xim,
bị quân thù tấn công quyết liệt, đúng như những chữ các đồng chí thân thiết
của Xim thường nói, là "dìm trong biển máu" hay "giội sắt thép xuống da
thịt".
- Như thế là thế nào? Tại sao thống trị Pháp hết mở cửa đầu hàng phát
xít Đức rồi lại đón quân phiệt Nhật Bản, mà cứ càng đàn áp cách mạng và
đẫm máu quần chúng như thế?
Xim tự hỏi, tâm trí xóc lên:
- Còn tại sao? Tại vì sự sống của chúng nó là phải giữ cái chế độ này
chứ còn tại sao? Mà mày đặt câu hỏi ấy, phải chăng để thêm ý chí phấn đấu
hay để... để... rút lui? Lấy lý do mình không còn đủ tinh thần chịu đựng và
vượt qua thử thách nữa, thì nên nằm yên, hơn là cứ hoạt động để bị bắt bị
tra tấn rồi khai báo, rồi đầu hàng. Có phải thế, có phải thế không?!!
Xim sắp qua bến đò ngang rồi đến cái ngõ mà Khánh bị hai thằng bé
xú doóc nhận được mặt. Cái ngõ sâu hút vào xóm trong vẫn đông người đi
lại gồng gánh, và cũng vẫn om sòm mấy đám đáo của bọn trẻ con lêu lổng,
đi kiếm củi, bới rác và bòn nhặt than.
