tỉnh xa đều oải... oải thần tử, rất nhớ nhà, nhớ vợ nhớ con. Nhất là lo: lo
phải đánh thật với Việt Minh, lo bị đánh chụp đánh úp, và lo phải đổi lên
mạn ngược... Mấy thằng đã thôi cả tổ tôm, xóc đĩa, đi chơi phố chơi chợ,
cóp tiền gửi về nhà quê đong thóc trữ, hay gửi bà con trong làng, đánh giấy
cho vợ con ra lấy.
Lý lại ân hận. Nếu mẹ Lý, em Lý không bỏ Hải Phòng về quê ở Nam
Định. Nếu một hay hai tháng sau đảo chính, Lý được gặp Thanh hay bắt
được liên lạc với một người... như chị Minh Ngọt, em chị Dâng. Nếu Lý
không mắc nợ, trả mãi bây giờ mới hết, và cũng chắt chiu như mấy người
lính mang tiếng là lù đù nhút nhát kia.
..." Mày theo mẹ mày ra đồn Đông Triều ở bên kia sông cũng vào dạo
này, để thăm cậu mày. Cậu mày chỉ bị tù có mười tám tháng là may lắm
đấy! Chả thế mà tất cả trại, ngay chính mấy thằng anh chị, du côn, ăn cắp
bảy tám lần tù sắp đeo số đỏ đi phát lưu chung thân ở Côn Lôn, cũng gàn
cậu mày đừng có dại chống án lên Hà Nội. Đi ở kéo xe cho Tây, làm ăn thế
nào mà khi hạ càng, luống cuống để tùng bê chủ, chủ ngã giập cả sống mũi.
Nó không chết, không bỏ ăn là may lắm! Chứ cái bụng tổ bố thế kia mà
chúi dụi mà vập xuống thì đến vỡ mật hay giập bong bóng đái mất thôi!
Rồi cậu mày trốn đi, ừ thì bỏ cả tháng lương không lĩnh mà chỉ lấy có mấy
khăn bàn, khăn giường, nhưng vẫn là ăn cắp, mà tội ăn cắp của chủ Tây,
nhẹ nhất cũng từ một đến ba năm tù. Chắc bọn quan tòa và trưởng lý nó
ghét cái thằng chủ nhà cậu mày cũng là tây nhưng là tây coóc (4)tây mắm
tôm, tây vé chợ, tây gác cổng nên mới xử như thế.
"Mẹ con gặp cậu mày đang xe nước. Thùng xe bằng gỗ to phình như
bốn cái bụng con trâu cái, nước chảy ri rỉ tong tong. Kéo nước từ giếng lên
đổ đầy thùng đã gần hết buổi cỏ vê. Thế mà hơn chín giờ sáng phải xong
một chuyến để đúng mười một giờ thì vừa duýt (5)chuyến nữa. Hai người
một xe nước kéo lên dốc đồn. Khỏe đến như Tiết Nhân Quý ngày xưa cũng
phải mửa mật ra. Thế mà cậu mày với một người nữa ho lao dở phải đi một
