chịu, phải vâng, cho sống được sống, bắt tù phải tù, đem bắn chịu bắn, tra
tấn hành hạ đến thế nào cũng không được phép cưỡng lại! Cái sức mạnh,
cái quyền bạo mà hắn tưởng suốt đời ngự trị ở đây, hắn nấp bóng, gối đầu,
ôm chân ấy cứ mỗi ngày một sụt xuống, tan dần đi, một ngày thêm tối sầm
tối sì lại, rồi thì trong vòng hơn nửa năm nay lại càng làm hắn bàng hoàng
vì sự vời vợi đen kịt, đen mò của nó. Và giờ đây chẳng những cai xếp, binh
Lý, đội Mùi không giống hắn, không như hắn, chứ đừng nói là thân với
hắn, mà còn như sắp quay bước ngược hẳn lại với bước đi của hắn, với
cuộc đời của hắn.
Cai nhà giấy ghé ghé ra trời sao chi chít và bốn bề đồng ruộng đồi bãi
làng ấp mịt mùng thăm thẳm.
"Giời ơi! Giời ơi! Thằng Mùi nó cứ làm như người không bận đầu bận
óc, bận tâm bận trí gì đến chính trị, đến thời thế, đến sự nọ việc kia,...
nhưng thật ra là để nó xoay chiều đổi hướng, tìm đường kiếm lối... đi theo
Việt Minh! Giời ơi! Giời ơi! Sao tôi đã chịu khó đánh hơi và cũng có lúc đã
thoang thoáng thấy phải dè chừng việc này với thằng Mùi, mà tôi lại để đến
bây giờ mới thực sự nghĩ ra và nghĩ đến cơ sự đó?!"
Cai nhà giấy càng như một con thú dữ vận dụng tất cả năng giác và
kinh nghiệm của mình để nhận xét dưới trại to, dưới nhà lính, ở ba góc lô
cốt và cổng chính. Mồ hôi toát đầm, lạnh buốt, cai nhà giấy càng thấy mình
không phải sẽ vồ được sẽ chồm lên mà sẽ bị ngập xuống một biển cả, bị đè
lên dưới những tầng núi mà tất cả cảnh vật cứ bằn bặt ở chung quanh.
"Mày còn ngu còn dại quá cả mấy đứa bị mày khinh thị nhất đấy!"
Cai nhà giấy thần mặt ra, không còn đủ sức đỡ lấy trán mình nữa.
- Nếu mà đêm nay thật thằng Mùi nó không đi tuần tiễu mà là nó có
liên lạc với Việt Minh (hắn kêu lên như mếu như khóc) hay còn đi rước cả
Việt Minh về nữa thì là mày hết đời đấy!
