Hai sự tất yếu và hai lẽ sống của hai con người! Nó càng ngày tách rõ
ràng khỏi một giới hạn mà lòng thương, tình yêu hay những niềm đau xót,
những sự hy sinh không sao thể kéo hai tâm hồn máu mủ gần lại với nhau.
Nhưng có lẽ chỉ chúng ta là nhìn thấy thế, chứ còn mọi người ai lại không
tin thật và ao ước cái gia đình yên lặng không phải một chút gì chân lấm
tay bùn này.
Phải không Minh, ai có thể ngờ tới cái cảnh Thanh hốt hoảng, mặt tái
đi, khi chúng ta gõ cửa và lên tiếng giữa phút trong nhà có một giọng đàn
ông hổn hển rít khẽ bên những tiếng nức nở của một người đàn bà?! Sau đó
chỉ một thoáng, sự yên lặng trở lại như trước. Cha Thanh vẫn lại nằm im
lìm trong ánh đèn dầu lạc: mẹ Thanh dịu dàng chỉ bảo các công việc ở dưới
bếp. Và Thanh, trên gương mặt trắng xanh và cặp mắt hãy còn gợn những
vằn máu đỏ, Thanh cười những nụ cười dù sao vẫn nhợt nhạt làm chúng ta,
- không, tôi cho đúng hơn - phải kêu thầm những tiếng xé lòng trước sự
giấu giếm hoảng hốt này. Mà Thanh thân mến với chúng ta hơn hết ai đây,
giãi tỏ với chúng ta gần hết những sự tha thiết nồng nàn nhất của Thanh.
Năm 1932, Thanh thôi họ Minh nhỉ? Tôi cũng đã phẫn uất nghẹn cả
người thấy Thanh tảng lờ và mỉm cười gật đầu trước mấy bạn quen hỏi
duyên cớ này. Thấy tôi khổ sở cũng vì những cử chỉ giả dối che đậy của kẻ
thân mến, Minh đã mắng tôI là điên rồ. Nhưng chỉ sau đó ít giờ tôi nói rõ
tôi đã thích thêm những gươm sắc nhọn vào lòng bạn. Ở một gia đình giàng
buộc bởi bao nhiêu thành kiến và lề thói, Thanh bảo có thể đi một cách
ngay thẳng và hợp lý giữa cái phút mà lòng rỉ máu trước cả một sự thất bại
tan nát ấy! Thôi học vì không có tiền theo đuổi lâu hơn nữa, vì phải kiếm
cách sinh sống bởi đã lớn tuổi rồi... chúng ta thấy thế là tất nhiên nhưng
Thanh có phải là chúng ta đâu? Thanh đi học và cướp từ bằng nọ đến bằng
kia nào phải cho riêng Thanh, mà một phần quan trọng như sự sống là cho
thày má Thanh và họ hàng Thanh, họ không lúc nào quên rằng Thanh phải
hiển vinh thì họ mơi sung sướng, nếu không trước những sự hiển vinh của
