cả hai đối tượng này cũng chưa thể thực thi được điều này một cách hoàn
hảo (huống chi là bộ máy quan liêu của chính phủ hoặc công ty ngày nay
vốn quá cồng kềnh và phức tạp). Do đó, đằng sau một tổ chức, thường kéo
theo một cái đuôi rất dài: đến 80% các nguồn lực chỉ đem lại 20% giá trị.
Đây chính là cơ hội đầu tư vô cùng lớn cho các nhà doanh nghiệp tài ba
thực thụ. Cơ hội đầu tư này thường hay bị người ta đánh giá không đúng
tầm mức của nó.
Một số ít người đóng góp phần lớn giá trị
Những nhân sự tốt nhất – có nghĩa là những nhân sự phù hợp nhất với
công việc được giao và thực thi công việc đem lại nhiều lợi nhuận nhất –
tạo được những khoản thặng dư khổng lồ, vượt xa số chi phí, thù lao dành
cho họ. Thường loại người như thế thì thực là hiếm. Và số đông thì đóng
góp chẳng hơn gì so với những cái họ nhận. Lại nữa, một thiểu số lớn
(thường vẫn chiếm số đông) nhận nhiều hơn mức họ đóng góp. Những bất
cập trong cách phân bổ nguồn nhân lực như thế xảy ra nhiều nhất ở các
công ty càng lớn, càng đa dạng.
Bất cứ công ty lớn nào, nặng nề với những tầng bậc các cấp quản lý,
cũng đều là một “âm mưu có tổ chức”, “toa rập” với nhau, gây ra tình trạng
phân bổ thành quả tưởng thưởng không đều. Công ty càng lớn, càng phức
tạp, qui mô và thành công của những “âm mưu” như thế càng lớn. Những ai
đã từng làm việc, hoặc có quan hệ nhiều với những công ty như thế, đều
biết rằng ở đấy luôn có một số ít nhân sự thực sự là vô giá. Vì những gì họ
đóng góp cho đơn vị luôn vượt trội hơn hẳn những chi phí công ty bỏ ra cho
họ. Ngược lại, nhiều nhân viên chỉ là “khách” ngay chính tại công ty mình,
giá trị họ đem lại ít hơn rất nhiều so với mức chi phí tiêu tốn cho họ. Một
số, có thể nói khoảng 10-20% nhân sự, lại làm hao hụt giá trị, ngay cả khi
chưa tính đến những khoản trợ cấp, bồi dưỡng thêm cho họ.
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này: vì thiếu công cụ đánh giá
đúng mực công sức, hiệu quả công việc của từng cá nhân; vì có những kẻ
giỏi trò giảo hoạt chính trị, tác động tình thế; do một khuynh hướng khó
nhổ tận gốc là tình cảm ưu ái cho những người mình yêu thích; bởi quan
niệm thật kỳ cục nhưng chiếm ưu thế là vai trò công việc phải được đánh
