24 giờ.
13
Không lâu sau 1442 là năm ngôi thánh đường này được xây dựng,
nhà cầm quyền và nhà làm đồng hồ đã “chuẩn hóa” cho chiếc đồng hồ ấy
thể hiện 12 giờ, cho kim quay lại theo chiều kim đồng hồ, bởi vì đa số đồng
hồ thời ấy đều có những tính chất chung như thế. Nhưng giả thử thời ấy
51% đồng hồ cũng giống như chiếc đồng hồ trên nhà thờ Florence thì ngày
nay chúng ta sẽ có một chiếc đồng hồ thể hiện 24 giờ và có kim chạy ngược
lại.
Những quan sát liên quan đến sự lệ thuộc nhạy cảm vào những điều
kiện đầu tiên như thế này không hẳn là minh họa cho Nguyên lý 80/20.
Những ví dụ được đưa ra nói đến những thay đổi theo thời gian, trong khi
Nguyên lý 80/20 nói đến một mô tả chi tiết tĩnh những nguyên nhân ở bất
kỳ một thời điểm đã cho. Tuy nhiên, có một mối liên hệ giữa hai bên. Cả
hai hiện tượng đều cùng góp phần minh chứng một điều là vũ trụ này rất
ghét sự cân bằng. Ở trường hợp của thuyết hỗn độn, chúng ta thấy tự nhiên
không chịu dừng lại ở sự phân chia 50/50 đối với các hiện tượng cạnh tranh
nhau. Một sự phân chia 51/49 từ trong nội tại nó đã là không ổn định và có
khuynh hướng bị hút về những tỷ lệ 95/5, 99/1, hoặc thậm chí 100/0. Sự
cân bằng rốt cuộc sẽ chuyển thành một thế mà ở đó có một thế lực vượt trội
hơn hẳn, đó là một trong những nội dung chính của thuyết hỗn độn. Nội
dung của Nguyên lý 80/20 thì khác thế nhưng có tác dụng bổ sung. Nguyên
lý này cho ta biết rằng, ở bất kỳ thời điểm nào, một đa số của một hiện
tượng sẽ được giải thích hoặc tạo ra bởi một thiểu số những tác nhân tham
gia vào hiện tượng ấy. 80% kết quả là từ 20% nguyên nhân. Một số cái có
một tầm quan trọng đặc biệt; đa số còn lại thì không.
Nguyên lý 80/20 phân loại phim – gà ra gà, công ra công
Một trong những ví dụ ấn tượng nhất cho sự áp dụng Nguyên lý 80/20
là ở lĩnh vực điện ảnh. Hai nhà kinh tế học
14
vừa tiến hành một nghiên cứu
về doanh thu và vòng đời của 300 cuốn phim được tung ra trong một giai
đoạn là 18 tháng. Họ thấy rằng bốn phim – chỉ chiếm 1,3% so với tổng số –
thu về được 80% doanh thu vé bán rạp; 296 hay 98,7% số phim còn lại chỉ
kiếm được 20% tổng doanh thu. Như vậy, điện ảnh, đây là một ví dụ điển
