Nguyên lý căng thẳng sáng tạo là nguyên lý trung tâm của hoàn thiện
cá nhân, kết hợp tất cả các yếu tố khác của nguyên lý này. Tuy nhiên nó
thường dễ bị hiểu sai. Chẳng hạn, “khái niệm căng thẳng” thường gợi lên
nghĩa lo lắng hoặc áp lực. Nhưng sự căng thẳng sáng tạo không có ý nghĩa
đặc biệt như thế. Nó chỉ mang ý nghĩa là một nguồn lực phát huy tác dụng
vào lúc chúng ta ý thức được một tầm nhìn chênh lệch với thực tại.
Tuy vậy, sự căng thẳng sáng tạo cũng dễ dẫn đến những cảm xúc và
tình cảm như buồn rầu, chán nản, tuyệt vọng hoặc lo lắng. Điều này xảy ra
thường xuyên đến nỗi người ta rất dễ lẫn lộn giữa cảm xúc và sự căng
thẳng sáng tạo. Người ta sẽ nghĩ căng thẳng sáng tạo chỉ đơn thuần là tình
trạng lo lắng. Nhưng cần phải hiểu rằng những cảm xúc tiêu cực” đi kèm
với căng thẳng sáng tạo không phải chính là sự căng thẳng sáng tạo. Nên
gọi những cảm xúc này là sự căng thẳng cảm xúc (emotional tension).
Nếu chúng ta không phân biệt được căng thẳng cảm xúc với căng
thẳng sáng tạo,khiến chính mình hạ thấp tầm nhìn. Nếu thất vọng về một
tầm nhìn không thể thực hiện nổi, thì chúng ta có thể có một động lực mạnh
mẽ làm giảm đi gánh nặng thất vọng đó. Có một biện pháp tức thời: hạ thấp
tầm nhìn. “Mình cho rằng việc đánh bại người đứng thứ 25 thật sự không
quan trọng. Mình đang thích thú việc hạ gục người thứ 80”.
Hoặc “Tôi không thật sự quan tâm đến việc biểu diễn âm nhạc, dù sao
tôi cũng phải kiếm tiền bằng cách dạy nhạc; tôi chỉ tập trung vào việc đó
thôi”. Động lực loại bỏ căng thẳng cảm xúc thường xảy ra âm thầm, khó
được nhận biết. Căng thẳng cảm xúc luôn có thể được loại bỏ bằng cách
điều chỉnh phía không được giữ chặt trong căng thẳng sáng tạo - đó là tầm
nhìn. Cảm giác khó chịu tan biến bởi vì nguồn gốc của nó - căng thẳng
sáng tạo - đã bị cắt giảm. Mục tiêu của chúng ta bây giờ gần hơn với thực
tại. Thoát khỏi căng thẳng cảm xúc thì rất dễ - cái giá phải trả duy nhất là từ
bỏ điều chúng ta thật sự mong muốn, tầm nhìn của chúng ta.
