nhân lẫn tập thể, để tạo ra những kết quả họ thật sự mong muốn. Định
nghĩa đó có tính tích cực vì nó nhấn mạnh hai đặc điểm chính yếu của học
tập vốn thường bị hiểu nhầm: (1) xây dựng khả năng có những hành động
hiệu quả, trái ngược với sự hiểu biết chỉ thiên về tri thức; và (2) năng lực đó
chỉ tích tụ qua thời gian, thường qua những thời gian rất dài. Chúng tôi đã
xem xét nhiều định nghĩa khác, nhưng không thấy định nghĩa nào đơn giản
và có ý nghĩa như thế. Tuy vậy, vài năm trước đây, tôi bất ngờ gặp một định
nghĩa rất khác về học tập, một định nghĩa thậm chí còn đơn giản hơn.
Nguồn gốc của định nghĩa mới này[1] là từ H. Thomas Johnson, một
trong những nhà lý luận về kế toán hàng đầu thế giới. Johnson là đồng phát
minh của phương thức hạch toán chi phí trên hoạt động (activity-based
costing - ABC) và đồng tác giả của quyển Relevance Lost: The Rise and
Fall of Management Accounting - Sự thích đáng bị mất đi: Thăng trầm của
Kế toán Quản trị, được trích dẫn trong tạp chí Havard Business Review như
một trong những quyển sách về quản trị có ảnh hưởng mạnh nhất trong 75
năm qua[2]. Mặc dù ABC được xem như một đóng góp quan trọng,
Johnson tự mình đánh giá nó chỉ là bước đầu tiên trong việc tư duy lại về
quản lý theo kết quả (performance management), và dành hết thời gian
trong thập niên sau đó để nghiên cứu chuyên sâu về một số ít các công ty
công nghiệp. Một trong số đó là công ty Toyota, đơn vị đã áp dụng quản lý
chi phí được ông dẫn chứng trong quyển Profit Beyond Measure - Lợi
nhuận vượt quá mức có thể đo lường[3], một quyển sách khác thường cho
rằng thành công xuất sắc dài hạn của Toyota có một phần nhờ việc các cấp
quản lý cẩn thận hạn chế sử dụng các công cụ đo lường kết quả! Đặc biệt,
Johnson cho rằng chỉ tiêu đo lường kết quả được báo cáo lên cấp trên trong
cơ cấu cấp bậc truyền thống, các nhà quản lý có xu hướng dùng chúng để
đặt ra các mục tiêu về mặt số liệu và thúc đẩy sự thay đổi - như W. Edwards
Deming gọi là “can thiệp”. Johnson, cũng như Deming, cho rằng sự học tập
liên tục và thành tích ngoại hạng thật sự phụ thuộc vào việc kết nối các
thước đo và mục tiêu, được lập ra với kiến thức sâu sắc về quy trình ngay
tại bộ phận trực tiếp sản xuất/kinh doanh.
