NGUYỄN TRÃI - Trang 11

cho ở góc Nam bên ngoài thành Ðông Quan. Ông dựng một túp lều tranh
bên cái ao nhỏ. Nhà lều một căn tuềnh toàng, đạm bạc, chó không cần nuôi,
người hầu không có. Ông sống như thế ngót chục năm trời. Quân Minh
năm lần bảy lượt đem tiền bạc, quan tước rất hậu đến nhử, ông đều ôn tồn
từ chối. Bấy giờ, ông có thơ rằng:
“Góc thành Nam, lều một gian
No nước uống, thiếu cơm ăn …”
Ðông Quan là đất xung yếu của giặc ở Ðại Việt. Lòng dạ ý đồ giặc thế nào,
giặc xử sự động tĩnh ra sao đều ở đây mà ra. Ðông Quan cũng là nơi phơi
bày rõ nhất mọi điều rông rỡ bạo ngược của giặc, cũng như moi gan ruột
dân tình chốn kinh sư. Chỗ mạnh chỗ yếu của giặc đều ở trong con mắt lỗ
tai của Nguyễn Trãi. Ông ngày đêm ngẫm nghĩ suy xét và bí mật viết sẵn
phương lược, gọi là “ Bình Ngô sách".
Biết Nguyễn Trãi không chịu nhận chức nguỵ quan, cũng chẳng phải là
người phẫn chí ngã lòng đi ở ẩn như Bùi Úng Ðẩu, Lý Tử Cấu, mà ngấm
ngầm nuôi chí lớn, Hoàng Phúc luôn miệng dặn bọn thủ hạ phải canh
chừng:
- Trãi không phải người tầm thường. Lỡ ra để sống, sau này tai vạ tất không
thể tránh khỏi! "