được (khoản này có nhiều điều lợi hại, nhưng không quan thiết đến ta nên
không nói kỹ làm gì). Vả lại, người Anh hiện đã làm chủ được tình thế
phương Đông, hơn gấp mười Pháp, cho nên Pháp phải miễn cưỡng hòa
thuận với Anh. Nhưng tính người Pháp hay kiêu điệu, lại hay nghe dèm
pha, nên cũng dễ ly gián. Người Anh tuy giữ được nhiều nơi, nhưng chưa
chỗ nào hiểm trở bằng Gia Định. Nay nếu Pháp lấy được Gia Định thì sẽ
bất lợi cho mình. Nên nếu có cơ hội thuận tiện, lẽ nào người Anh bỏ qua.
Nay nếu ta tỏ ý cầu viện người Anh, thì cũng dễ nói. Đấy là một điều lợi...
Người Pháp với ta, sự việc chưa biết đến đâu là cùng. Gần đây, nhiều
khi người Pháp cũng mời người Anh cùng đi đôi với họ. Nếu nay ta không
gấp rút thông hiếu với người Anh trước, vạn nhất ngày sau lại sinh chuyện,
mà Pháp với Anh đã đi đôi với nhau rồi, thì ta chịu sao nổi? Nay nếu ta biết
liệu trước sẽ có thể giao hảo được với người Anh, thế thì dù sau này có xảy
ra việc gì ắt họ sẽ một là sợ danh nghĩa, hai là vì cảm tình mà hòa hoãn, đấy
là bốn điều lợi.
Người Pháp tuy tự khoe khoang giàu mạnh, nhưng so lực lượng cũng
đã chịu nhường người Anh. Nay nghe ta thân thiện với người Anh, ắt biết
ta sẽ lập mưu ngăn cản họ. Nay nếu người Pháp đem nhiều lời ly gián, thì
lại sợ người Anh thấy rõ tâm địa mà chê cười. Tuy người Anh chưa công
khai giúp ta, nhưng người Pháp cũng đã biết, nếu có hành động gì, chắc
người Anh cũng sẽ ngầm báo tin cho ta. Và mối thù ngày trước, to như núi;
lúc nào người Pháp cũng lo ngay ngáy sợ người Anh kết hợp với ta. Lần
trước Pháp giao kết với Nga toan để ngầm chống Anh, nhưng nay đã sinh
hiềm khích và tự biết bị cô lập. Lúc bấy giờ nếu muốn được họ chuyển
nặng sang nhẹ cho ta, thì cơ hội cũng dễ. Đấy là năm điều lợi.
Trước đây vào khoảng năm Gia Khánh (1796-1820) nhà Thanh, bác
vua Pháp bấy giờ gọi là Napôlêông xuất thân từ trong binh lính nổi lên,
giam Y Pha Nho, hãm Áo Đại Lợi, đốt Nga La Tư, phá Hà Lan, hiếp Ý Đại
Lợi, đánh Ách Nhật Đa, cướp Nhật Nhĩ Man, xâm lăng Anh Cát Lợi. Các
nước phương Tây không nước nào không bị độc hại. Đến nay các nước vẫn
còn tức giận. Vả lại, người Anh tuy nói cộng tác với Pháp, nhưng chỉ vì lợi
ích mà hợp tác thì làm sao lâu dài được? Gần đây, nước Anh lại sắm sửa
