- Tôi muốn làm người tập sự và học việc bên cạnh
thầy.
- Cậu không phải là người độc nhất muốn điều đó. Nhưng tôi không
thích kẻ tập sự, tôi đã có hai người thợ bạn. Vậy chớ cậu ở đâu đến và song
thân là ai?
- Tôi không có cha mẹ, cũng chẳng từ đâu đến. Tôi là học trò trong
một tu viện, tôi đã học hai thứ tiếng Hy Lạp và La Tinh, sau đó tôi trốn đi
và từ mấy năm nay tôi lang thang mãi cho đến hôm nay.
- Sao cậu có ý nghĩ là cậu trở thành một nhà điêu khắc? Cậu đã thử
làm lần nào chưa? Cậu biết vẽ chứ?
- Tôi đã vẽ rất nhiều, nhưng không còn bức nào cả, và điều đã khiến
tôi khao khát học về nghệ thuật này, tôi có thể thưa rõ cùng thầy. Tôi đã
thường nghiền ngẫm nhiều ý nghĩ, tôi thường thấy nhiều khuôn mặt và
nhiều dáng vóc, và tôi đã nghĩ về chúng, có nhiều khuôn mặt luôn luôn ám
ảnh tôi, không hở một phút giây. Tôi đã giật mình nhận ra rằng trong một
con người, ta có thể bắt gặp lại một hình dáng, đường nét nào, bất cứ nơi
đâu luôn luôn có một sự tương xứng giữa cái trán với chiếc đầu gối và đôi
vai, với chiếc hông, và tất cả đều đồng thể với bản chất thâm sâu, với tâm
hồn con người có đầu gối, vầng trán và đôi vai như thế. Và còn một điều
nữa khiến tôi chú ý, một điều tôi đã khám phá trong đêm nọ khi tôi phải
giúp cạnh một người đàn bà đang lâm bồn, điều ấy là cơn đau cùng cực và
khoái lạc tuyệt vời của nhục thể, cả hai đều có những nét diễn tả như nhau.
Ông thầy nhìn đăm đăm vào chàng trai lạ mặt.
- Cậu biết rõ điều cậu vừa nói chứ?
- Thưa thầy vâng, đúng như thế, chính điều ấy đã làm tôi sung sướng
và kinh ngạc khi thấy nó được biểu hiện nơi tượng Đức Mẹ của thầy và
cũng vì thế mà tôi phải đến đây. Có một vẻ gì thật đau đớn trên khuôn mặt
yêu kiều ấy, đồng thời tất cả đớn đau ấy đều như lột xác để biến thành hạnh
phúc tinh thuần và thành nụ cười. Khi nhận thấy điều trên, một ngọn lửa
