cùng lý dĩ tu thân; đọc Khổng thánh chi vi ngôn, tư cử trực chi thố uổng;'
quan Vương Khuê xác mận, tưởng khích trước dĩ vương thanh; lập trung
trinh dục hiệu tòng quân, khăn suy lão cam đồng bồ liễu; thiên cao địa hạo
tri bán thế chi hành tàng, nhựt cư nguyệt chư kiến nhất tâm chi diệu dụng,
duy tôn hiền nhi tợ bửu; đệ kiến ác nhi như cừu, văn Nhạc Phi phụ tử chi
oan, dục truy cầu nhi tử tránh, đỗ Tần Cối phu thê chi ác, cánh nguyện đắc
nhi sinh thân; nhân Đông San tán túng hổ chi ngôn, trí bất thú thất hồi loan
chi vọng; thương trung thần thần nhi bị hại hận tặc tử dĩ toàn chung, thiên
đạo vô tri, quỉ thần an tại, tỷ gian nịnh sinh ư hiếu hạnh, lệnh liền triết tử ư
vô cô, bán quỉ võ thần ty trượt kề chi sỉ, háo hiền ố nhịn thiết phi hu trượt
chi nho, thị giai chí chánh chi tâm yên hậu thiên tư chi ý, ẩn tam bôi chi
cuồng được phủ bát cú chi bĩ ngâm, tuy mao đại thông, thiệt vị công thần,
duy thần giám chi".
Xin tạm dịch:
Lúc sơ khai còn hỗn độn thì đâu có sự sống chết?
Về sau âm dương phân biệt mới có quỉ thần; cửa Phật có truyền nhân
quả, mới biết rõ địa ngục, thiên đàng là chỗ luân hồi báo ứng.
Làm lành hưởng phúc, làm dữ gặp họa là lẽ thường. Ngay thì được tự đo
cất lên, gian thì phải nhận xuống không thể sai lệch. Nhưng vì trên đời ngu
hiền cách biệt, sáng tối cách xa nên mới sinh ra nhiều nỗi bất bình buộc
lòng phải nói, chớ không phải nói đề chuộng danh, cầu khen. Cũng không
phải sợ phép mà câm miệng; ấy là lẽ tự nhiên vốn tại tính trời vậy.
Từ lúc nhỏ tôi đã đọc sách của cha tôi để lại, sẵn có chí công danh, lởn
lên theo thầy học tập, nhưng hổ vì không tài kinh vĩ. Chẳng phải lộng bút
khoe khoang, chứ thật tình ý muốn chắp cánh bay lên trời, đêm nằm suy
gẫm quyết chí trau dồi, học lời Khổng thánh hiền theo ngay bỏ gian. Xem
lời luận của Vương Khuê thường gạn đục khỏi trong, lập tiết trung trinh
muốn bắt chước cây "tông" cây "trước". Giá tấm lòng son cam chịu như
