Nga, nắn lại mũ ca-lô, rời khỏi sân trường trong một đám bụi mù và lao đi
trên các con đường lớn, nhỏ.
Bơ-ru-smuy-le đích thân gọi dây nói cho các khẩu đội trưởng.
Máy bay tiêm kích Xô-viết vừa đi khuất thì máy bay oanh tạc lại bay
lượn trên đầu trận địa pháo binh một lần nữa. Lúc này Bơ-ru-smuy-le mới
nhận ra rằng viên chỉ huy quân Nga đã tự đề ra cho mình nhiệm vụ phá hủy
và tiêu diệt những phương tiện hỏa lực chủ yếu của Đức. Hai khẩu súng cối
cùng pháo thủ đã bị tiêu diệt. Quân Nga tuần tự nhằm bắn hết vị trí hỏa lực
này đến vị trí khác.
Bơ-ru-smuy-le gọi đến tiểu đoàn bộ binh dự bị, nhưng một lát sau, người
ta báo cáo cho hắn rằng những máy bay cường kích màu đen của Nga đã sà
xuống bắn phá đoàn xe cam-nhông đang trên đường tiến ra tiền duyên, tưới
bom và xả súng máy xuống đoàn xe. Bơ-ru-smuy-le hạ lệnh bỏ xe đấy,
xuống đi bộ. Một việc không thể thực hiện được, vì quân Nga đã tập trung
hỏa lực bắn phá đường làm cho đường sá không còn dùng được nữa.
Lần đầu tiên trong đời, viên đại tá cảm thấy bị chọc gậy bánh xe. Một ý
chí bên ngoài làm tê liệt sự chủ động của hẳn, gây rối loạn cho những mệnh
lệnh của hắn. Cái cảm giác bị một nhà quân sự ở phía bên kia mặt trận
chiếm mất ưu thế, dù chỉ là trong chốc lát, đã làm cho hắn không thể chịu
nổi.
Hắn bỗng nhớ lại một lần, cách đây một năm, khi còn ở bên Pháp, hắn cứ
muốn dự vào một cuộc mổ xẻ cực kỳ phức tạp của một giáo sư nổi tiếng
trên thế giới, một chuyên gia về đục xương vừa mới tới mặt trận. Nhà bác
học thò vào mũi của bệnh nhân đang ngủ một dụng cụ kỳ quặc, dài và dễ
uốn, một cái gọi là cái kim hay con dao cũng được. Những ngón tay thoăn
thoắt của ông ta thọc cái dụng cụ bóng loáng ấy sâu mãi vào trong mũi
người bệnh. Người ta giải thích cho Bơ-ru- smuy-le rằng chỗ giải phẫu ở
khoảng phía trên hậu chẩm, và nhà giáo sư luồn cái dụng cụ mềm uốn của
ông ta vào chỗ bị đau ở giữa sọ và óc. Bơ-ru-smuy-le xem giải phẫu mà
phát khiếp. Và lúc này, hắn cảm thấy hình như địch thủ của hắn cũng có cái
bộ mặt xương xẩu và chăm chú, có những ngón tay thoăn thoắt như người
thầy thuốc kia đã thò chiếc dụng cụ bằng thép của mình vào khoảng giữa
