hay. Y-quan : Áo mũ nói bóng là có vẻ quan sang.
Hạnh Nguyên: Con gái Trần Đông Sơ, bị ép đi cống Hồ, gieo mình xuống
đầm, được thần cứu sống đem về, làm con gái nuôi Châu Bá Phù, sau làm
chính-thất Mai Lương Ngọc.
[Back to the top]
Thiên tài, quốc-sắc: Cũng như nói trai tài gái sắc.
Bảng vàng rõ mặt, đuốc hoa định ngày: câu này cũng như thơ "Kim bảng
quải danh thì, động phòng hoa trúc dạ".
khuê-các: Cũng như nói phòng khuê cửa các, con gái nhà tử-tế.
thư-cầm: Sách và đàn, biểu-hiệu của văn-nhân.
Ngoài đành đãi ngọc, trong đành tựa mai: đãi ngọc : ngọc đợi giá ; tựa
mai : nương tựa vào họ Mai.
chí tái chí tam: đến 2 đến 3 lần.
Biên-quan : Cửa ải ngoài biên, nơi giáp giới ngoại-quốc.
Sa-đà: Một bộ lạc thuộc biệt-bộ Tây-đột-quyết. Trong đời nhà Đuờng, có
tù-trưởng là Chu gia Chấp-nghi về làng, được cho theo họ là Lý - họ nhà
Đường - sau có Lý Tồn Húc diệt nhà Hậu-Lương lên làm vua Trung-quốc
tức là Hậu Đương. Bây giờ ở Tân-cương có nơi sa-mạc tên là Dặc-xa-địa,
tức địa-phương Sa-đà bấy giờ.
Khuấy hôi cõi Hán, chọc tanh ải Tần: Hán : nhà Hán ; Tần : nhà Tần, hai
triều-đại thống-nhất Trung-quốc. Chữ Hán Tần trong câu này chỉ nói thay
về Trung-hoa.
hòa thân: giảng-hòa và kết thông-gia.
[Back to the top]
Chiêu Quân: Một cung-nhân đời Hán Nguyên-đế tên là Vương Tường có
nhan sắc, bị đem đi cống Hồ - Hung-nô - sau chết tại đất Hồ.
Khởi hành: đứng lên đi, bắt đầu bước ra đi.
nhật kỳ: ngày hẹn, hẹn ngày ra đi.
ngận tuỳ: bước theo. Có bản dịch "căn tùy", có lẽ nhận lầm chữ Ngận ra
chữ căn trong bản Nôm.
