chủ yếu đến từ Trung Âu và Đông Âu và giữ lại quyền sở hữu tuyến đường sắt
mà việc vận chuyển sẽ được đảm bảo bởi nền sản xuất nông nghiệp. Vào năm
1935, cuộc thí nghiệm đang diễn tiến: xuyên qua khu rừng, con đường tiến lên
đều đặn: 50 kilomet đầu năm 1930; cuối năm là 125 kilomet; 200 năm 1932;
250 năm 1936. Cứ khoảng 15 kilomet, người ta bố trí một nhà ga nằm bên một
khu đất khai phá rộng một kilomet vuông, sẽ trở thành thành phố. Cùng với
thời gian, thành phố đông dần lên, đến nỗi đi trên tuyến đường này, ta qua, ở
đầu tuyến, thành phố Londrina, kỳ cựu nhất bấy giờ đã có 3.000 dân, rồi Nova
- Dantzig với 90 người, Rolandia 60, và thành phố ra đời sau cùng, Arapongas,
năm 1935 chỉ có một ngôi nhà và một cư dân độc nhất: một người Pháp đã
đứng tuổi đi kiếm tiền trong vùng hoang mạc, đi ghệt nhà binh có nguồn gốc từ
đại chiến 1914-1918, và đội chiếc mũ rơm đáy bằng. Là chuyên gia lớn về dải
đất tiên phong này, Pierre Monbeig bảo tôi rằng năm 1950, Arapongas có
10.000 cư dân.
Đi lại trên vùng đất này bằng ngựa hay xe tải, theo những con đường vừa
mới được mở ra chạy dọc các đỉnh núi kiểu các con đường La Mã ở Gaule, thì
không thể nào biết được là đất nước đang sống: những lô đất kéo dài một đầu
bám vào con đường, đầu kia bám vào con suối chảy dưới đáy từng thung lũng;
nhưng, chính ở dưới thấp, gần mép nước, mới bắt đầu nơi cư trú; derrubada,
việc khai phá, từ từ đi ngược lên dốc, đến nỗi bản thân con đường, biểu tượng
của văn minh lại còn bị ôm kín trong lớp vỏ bọc dày bằng rừng, trong vài
tháng hay vài năm nữa, còn tiếp tục che phủ các đỉnh đồi. Nhưng, dưới đáy các
thung lũng những vụ thu hoạch đầu tiên, bao giờ cũng phi thường trên cái terra
roxa, thứ đất màu tím và trinh nguyên, vươn lên giữa các thân cây lớn đổ gục
và các gốc cây. Những trận mưa mùa đông sẽ làm công việc phân hủy chúng
thành lớp đất mùn màu mỡ mà gần như ngay tức thì bị cuốn trôi luôn xuống
các triền dốc, cùng lúc với lớp đất mùn vẫn nuôi dưỡng khu rừng đã biến mất
và rễ cây thì không còn nữa để giữ lại. Liệu có phải chờ 10, 20 hay 30 năm
trước khi dải đất của Chanaan này mang diện mạo của một cảnh quan cằn cỗi
và bị tàn phá?
