Tạm thời lúc này, những người nhập cư tràn trề niềm vui vững chắc về cảnh
dồi dào; những gia đình Poméraine và Ukraine - còn chưa có thời gian để xây
lấy một ngôi nhà, chia sẻ với đàn súc vật một lán ở bằng ván bên bờ suối -
phấn khởi ca tụng cái thứ đất trồng kỳ diệu này mà thoạt đầu phải đánh gục cái
chất say nồng của nó, như trị một con ngựa hoang, để cho cây ngô và cây bông
có thể đơm hoa kết trái thay vì mất toi thành thảm thực vật um tùm. Như một
nông dân người Đức đã khóc vì sung sướng khi chỉ cho chúng tôi thấy cả một
vườn cây chanh mọc lên từ vài hạt gieo xuống. Bởi những con người miền Bắc
ấy không chỉ kinh ngạc vì sự màu mỡ của đất đai, mà có lẽ còn hơn thế nữa vì
sự kỳ lạ của những loại canh tác chỉ thấy có trong những chuyện kể thần tiên.
Do xứ này nằm trên ranh giới giữa vùng nhiệt đới và vùng ôn đới nên chỉ
chênh nhau vài mét về độ cao đã tương ứng với những khác biệt về khí hậu rõ
rệt: có thể gieo trồng đủ mọi loại cây liền cạnh nhau, cây từ quê hương bản
quán và cây châu Mỹ, đến nỗi phấn khởi vì các trò chơi nông nghiệp, họ trồng
cây lúa mì bên cạnh cây mía, cây lanh cạnh cây cà phê…
Các đô thị trẻ nằm toàn bộ trên miền Bắc; ở đấy lớp nhập cư mới tiếp nối
lớp cũ: Đức, Ba Lan, Nga, ít hơn đôi chút là người Ý, vốn gần 100 năm trước
đã tụ tập ở miền Nam của Bang quanh Curitiba. Những ngôi nhà bằng ván gỗ
hay những thân cây đẽo vuông gợi nhớ đến vùng Trung và Đông Âu. Những
chiếc xe dài bốn bánh có nan hoa, do ngựa kéo thay thế cho những chiếc xe bò
vùng Ibérie
. Và ở đây cũng thế, những đường nét lớn của một tương lai đang
hình thành theo nhịp điệu gia tốc khiến người ta say mê hơn là những tàn dư
bất ngờ kia. Ngày qua ngày, một không gian mông lung đạt được một cấu trúc
đô thị; nó phân hóa theo kiểu một cái phôi tự tách ra thành các tế bào và các tế
bào tự biệt hóa thành các nhóm, mỗi nhóm biểu thị bằng chức năng của nó.
Londrina đã là một thành phố có tổ chức với đường phố lớn, trung tâm công
vụ, khu thủ cng nghiệp và khu vực các biệt thự của nó. Nhưng ai là những nhà
lập trình bí ẩn hoạt động trên vùng đất mông lung kia để khiến cho Rolandia và
nhất là Arapongas, lại th đẩy một số kiểu cư dân đi theo một hướng này và một
số đi theo hướng khác, khuôn mỗi khu vào một chức năng và áp đặt cho nó
một thiên hướng riêng biệt? Trong những hình tứ giác được khoét thủng một
cách tùy tiện vào giữa rừng ấy, thoạt tiên tất cả các đường vuông góc với nhau
