bóng loáng và gai nhọn. Nhưng chỉ cần mưa bắt đầu rơi vài ngày là vùng trảng
cỏ hoang mạc này biến thành vườn: cỏ xanh ngắt, cây cối nở đầy hoa màu
trắng và màu hoa cà. Tuy nhiên, vẫn luôn luôn chế ngự một cảm giác mênh
mông. Mặt đất phẳng lỳ, sườn dốc thoai thoải nhẹ đến nỗi đường chân trời trải
xa hàng chục kilomet chẳng gì ngăn cản: đi suốt nửa ngày vẫn là phong cảnh
nhìn thấy buổi sáng, lặp lại y nguyên cảnh ngày hôm qua, đến nỗi cảm nhận và
ký ức hòa làm một trong một ám ảnh bất động. Xa tít đến đâu, mặt đất vẫn
phẳng lỳ, không hề nhấp nhô đến nỗi từ trên không trung thật cao ta sẽ ngỡ
đường chân trời phía xa là những đám mây. Phong cảnh quá hư ảo để trông có
vẻ đơn điệu. Thỉnh thoảng xe lội bộ qua những con suối không có bờ tràn ngập
cao nguyên đúng hơn là chảy băng qua đó, cứ như là vùng đất này - một trong
những vùng đất lâu đời nhất trên thế giới và là mảnh còn giữ được nguyên
trạng của lục địa Gondwana, vào kỷ thứ hai, đã nối Brésil với châu Phi - vẫn
còn quá trẻ để cho những con sông có đủ thời gian tạo ra một dòng chảy.
Châu Âu trưng ra những hình thù chính xác dưới một ánh sáng mờ ảo. Ở
đây, vai trò của bầu mặt đất, vốn đã quen thuộc với chúng ta, bị đảo ngược.
Bên trên cái dải màu trắng sữa của campo mây dựng nên những công trình kỳ
cục nhất. Bầu trời là khu vực của các hình thù và các khối; mặt đất lại còn giữ
nguyên vẻ mềm mại của những kỷ nguyên đầu tiên.
Một buổi tối, chúng tôi dừng lại không xa một garimpo, một đồn điền khai
thác kim cương. Chỉ một lúc sau những hình thù xuất hiện xung quanh đống
lửa của chúng tôi: vài garimpeiros rút từ trong túi đeo vai hay túi quần áo rách
rưới của họ những ống tre và đổ những thứ đựng trong đó ra tay chúng tôi; đấy
là những viên kim cương thô mà họ hy vọng bán cho chúng tôi. Nhưng tôi đã
được anh em nhà B… thông báo cho biết các tập tục của garimpo để biết rằng
trong tất cả những thứ đó chẳng có gì thật sự đáng kể. Vì garimpo có những
luật lệ không thành văn, song vẫn được tuân thủ triệt để của nó.
Những con người kia chia thành hai loại: những kẻ phiêu lưu và những
người chạy trốn; nhóm thứ hai đông nhất, điều đó cắt nghĩa vì sao một khi đã
vào garimpo, thì khó lòng mà thoát ra được. Dòng chảy của những con sông
