Lý do của tất cả những sự ưa chuộng màu sắc đó là dễ hiểu. Tự mình chế tác
bằng tay những viên ngọc của chính mình, người Anh-điêng coi những viên
ngọc càng nhỏ là càng có giá trị, chúng đòi hỏi công sức và tài khéo léo nhiều
hơn; về nguyên liệu, họ sử dụng lớp vỏ màu đen của quả cọ, mảnh xà cừ màu
trắng sữa của vỏ ốc dưới sông, và tìm cách tạo hiệu quả bằng lối xen kẽ hai
màu với nhau. Cũng như mọi con người, họ quý trọng nhất những thứ mà họ
biết rõ; vậy nên tôi sẽ thành công với màu trắng và màu đen. Màu vàng và màu
đỏ đối với họ thường hợp thành mộc loại hạng ngôn ngữ duy nhất do các biến
dạng của nước nhuộm bằng hạt cây ucuru, tùy theo chất lượng và độ chín của
hạt, dao động giữa màu đỏ son và màu vàng cam; tuy nhiên màu đỏ vẫn chiếm
ưu thế, do sắc đậm của nó mà một số hạt và lông chim đã khiến họ quen thuộc.
Còn xanh lơ và xanh lá cây, những màu lạnh này thường được thể hiện trong
trạng thái tự nhiên bằng các thực vật dễ tàn, là lý do kép giải thích thái độ lãnh
đạm của thổ dân và tình trạng thiếu chính xác trong từ vựng của họ khi chỉ các
sắc thái đó: tùy theo ngôn ngữ, màu xanh lơ được gọi chung bằng một từ chỉ
màu đen hay màu xanh lá cây.
Kim chỉ phải đủ lớn để xâu được một sợi chỉ to nhưng lại cũng không quá to
vì những viên ngọc dùng để xâu chuỗi có kích cỡ nhỏ. Còn về sợi chỉ, tôi
muốn nó có màu rực rỡ, tốt nhất là màu đỏ (thổ dân nhuộm chỉ của họ bằng hạt
cây ucuru), và phải được xe xoắn kỹ để có vẻ là đồ thủ công. Nói chung tôi đã
học được rằng phải để phòng những hàng kém chất lượng: bài học của người
Bororo khiến tôi có một niềm tôn trọng sâu sắc đối với các kỹ thuật bản địa.
Cuộc sống hoang dã buộc các đồ vật phải chịu đựng những thử thách cam go;
để không bị giảm giá trước những người nguyên thủy - dẫu trông ra có vẻ
nghịch lý đến đâu - tôi cần phải có những thứ thép được tôi luyện tốt nhất, đồ
thủy tinh được nhuộm màu cả khối, và thứ chỉ mà người làm yên ngựa của
triều đình nước Anh cũng không từ chối.
Đôi khi tôi gặp đúng những thương gia mà cái hơi hám xứ lạ này phù hợp
với hiểu biết của họ làm cho họ thích thú. Phía kênh đào Saint - Martin, một
người thợ làm lưỡi câu đã bán toàn bộ các bộ lưỡi câu của anh ta cho tôi với
