cùng một cuốn sách rất hay của Roquette - Pinto, đã mất (bấy giờ là Giám đốc
Bảo tàng Quốc gia) có nhan đề là Rondonia (năm 1912) đã cung cấp những chỉ
dẫn sơ sài về các cư dân rất nguyên thủy được phát hiện trong vùng đất này.
Nhưng kể từ đó, dường như lời nguyền rủa xưa lại trùm xuống cao nguyên.
Không một nhà dân tộc học chuyên nghiệp nào đi sâu vào đó. Bám theo tuyến
đường điện báo, hay những gì còn lại của nó, việc tìm hiểu chính xác xem
người Nambikwara là ai, và hơn nữa trên phía bắc các dân tộc bí hiểm chưa ai
nhìn thấy kể từ khi Rondon mới dừng lại ở chỗ báo cho biết sự tồn tại của bọ,
thật quyến rũ.
Năm 1939, sự chú ý cho đến lúc đó vẫn chỉ thu hẹp vào các bộ tộc trên dải
bờ biển và những thung lũng lớn ven sông, những con đường truyền thống
thâm nhập vào nội địa Brésil, bắt đầu chuyển hướng về hướng những người
Anh-điêng trên cao nguyên, ở người Bororo, tôi đã được thuyết phục về trình
độ tinh tế khác thường trên bình diện xã hội học và tôn giáo của những bộ lạc
xưa kia bị coi là có một nền văn hóa rất thô thiển. Ta biết được những kết quả
nghiên cứu đầu tiên của một người Đức, nay đã mất: Kurt Unkel, người đã lấy
một cái tên bản xứ là Nimuen-daju; sau nhiều năm sống trong các ngôi làng
của người Gé ở vùng trung tâm Brésil đã khẳng định rằng người Bororo không
phải là một hiện tượng riêng lẻ, mà đúng hơn là một biến thể trên một chủ đề
cơ bản mà họ có chung với các tộc người khác. Các đồng cỏ lớn của vùng
trung tâm Brésil như vậy là có người ở, trên gần 2.000 kilomet chiều sâu, là
những người còn sống sót của một nền văn hóa thuần nhất một cách đáng chú
ý, được đặc trưng bởi một ngôn ngữ được biến dị thành những phương ngữ
cùng một họ, một mức sống vật chất tương đối thấp tương phản với một tổ
chức xã hội và một tín ngưỡng tôn giáo hết sức phát triển; phải chăng nên coi
họ là những cư dân đầu tiên của Brésil, đã hoặc bị quên lãng ở đáy rừng sâu
của họ, hoặc bị dồn đuổi, ít lâu trước khi được phát hiện, vào những vùng đất
cằn cối nhất, bởi những cư dân hiếu chiến, xuất phát không rõ từ đâu tiến đến
chinh phục vùng bờ biển và những thung lũng ven sông?
Trên bờ biển, các các nhà du hành thế kỷ XVI đã gặp gần như khắp nơi
những đại diện của nền văn hóa lớn tupi-guarani cũng chiếm giữ hầu như toàn
