tác những đồ vật bằng bỏ ốc hay bằng xương; họ vẫn dùng những chiếc đĩa
mài và tay mài bằng đá. Những nhóm người ở miền đông (tôi bắt đầu cuộc
điều tra ở chỗ họ) không biết đến nghề gốm; vả chăng ở khắp nơi đồ gốm đều
thô. Người Nambikwara không có thuyền độc mộc và họ vượt sông bằng cách
bơi, đôi khi dùng những có cành cây làm phao.
Những dụng cụ này thật thô sơ và quả khó mà đáng được gọi là cá đồ vật
được chế tác. Chiếc gùi Nambikwara chủ yếu chứa những nguyên liệu dùng để
gặp đâu thì làm đó các đồ vật theo nhu cầu: những mẩu gỗ khác nhau, đặc biệt
những mẩu dùng để cọ xát mà lấy lửa, những cục sáp hay nhựa thông, những
cuộn sợi vỏ cây, xương, răng và móng vuốt của động vật, những mảnh lông
thú, lông chim, lông nhím, vỏ quả cây, vỏ ốc nước ngọt, đá, bông vải và các
thứ hạt. Tất cả những thứ đó trông thật linh tinh đến nỗi người sưu tầm thấy
thất vọng trước những thứ được bày ra trông có vẻ là kết quả của hoạt động
của một giống kiến khổng lồ được quan sát dưới kính hiển vi hơn là của một
nền công nghiệp của con người hơn. Sự thật đúng là một đoàn người
Nambikwara nối đuôi nhau đi xuyên qua lớp cỏ cao khiến người ta nghĩ tới
một đàn kiến, mỗi người phụ nữ trên lưng nghễu nghện chiếc gùi đan thưa
chẳng khác gì những con kiến đôi khi cõng các quả trứng của chúng.
Trong số những người Anh-điêng cùng châu Mỹ nhiệt đới là những người đã
phát minh ra chiếc võng, thì cảnh nghèo khốn được tượng trưng bằng việc
không biết đến thứ dụng cụ này và mọi thứ khác dùng cho việc nghỉ ngơi hay
giấc ngủ. người Nambikwara ngủ ngay trên nền đất và nằm trần truồng. Vì
đêm mùa khô trời lạnh, nên họ sưởi ấm bằng cách nằm sát vào nhau, hoặc nằm
gần những đống lửa trại sẽ tắt dần, đến nỗi lúc tảng sáng người thổ dân thức
giấc vùi mình giữa đống tro bếp hãy còn ấm. Do vậy, người Paressi gọi họ
bằng cái biệt danh: uaikoakoré, “những kẻ ngủ đất.”
Như tôi đã nói, nhóm người ở cạnh chúng tôi tại Utiarity, rồi sau đó tại
Furuena gồm sáu gia đình: gia đình của thủ lĩnh, có ba người vợ cùng đứa con
gái mới lớn; và năm gia đình khác, mỗi gia đình có hai vợ chồng cùng một hay
hai đứa con. Cả bọn họ hàng với nhau, người Nambikwara thường cưới một
