tiếng. Trạng thái tinh thần đồng mưu với trạng thái thể xác tạo ra một cảm giác
bị đè nén khó lòng mà chịu được.
Chốc chốc, người dẫn đường của chúng tôi lại cúi xuống bên con đường
mòn vô hình để lẹ làng nhặt lên một chiếc lá và chỉ cho chúng tôi bên dưới một
chiếc chông tre vát nhọn cắm nghiê để đâm xuyên vào chân kẻ thù. Những vũ
khí đó người Tupi-Kawahib gọi là min, dùng để bảo vệ ven làng của họ; người
Tupi xưa dùng loại lớn hơn.
Buổi chiều, chúng tôi tới một castanhal, là một cụm cây dẻ quanh đó thổ
dân (vốn khai thác rừng một cách có phương pháp) đã phát quang một khu
rừng thưa để thu hoạch các quả rụng được dễ dàng hơn. Dân làng cắm trại ở
đây, những người đàn ông trần truồng, đeo túi che dương vật ta đã thấy ở
người cùng đi với viên thủ lĩnh, những người phụ nữ cũng trần truồng, trừ một
tấm khoác dệt bông quấn quanh hông, ngày trước nhuộm màu đỏ ucuru và sau
một thời gian sử dụng sẽ thành đỏ hoe.
Đếm được tổng cộng 6 nữ, 7 nam trong đó có 1 thiếu niên và 3 bé gái chừng
1, 2 hay 3 tuổi; hẳn đây là một trong những nhóm ít người nhất có thể tưởng
tượng đã tồn tại được trong thời gian ít nhất 13 năm (tức từ khi làng của
Abaitara tan mất), cắt đứt mọi sự tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Trong số
người này lại còn có hai người bị liệt hai chân: một phụ nữ trẻ đi lại nhờ hai
chiếc gậy và một người đàn ông, cũng còn trẻ, phải bò dưới đất như một người
cụt chân. Hai đầu gối anh ta lồi ra phía trên hai cẳng chân teo tóp, mặt bên
trong phù lên và trông như đầy những thanh dịch; các ngón ở bàn chân trái bị
liệt còn ở bàn chân phải thì vẫn cử động được. Tuy nhiên, hai người khuyết tật
vẫn có thể di chuyển trong rừng và thậm chí thực hiện những chuyến đi dài
một cách thoải mái rõ rệt. Không biết có phải đây là bệnh viêm tủy xám hay là
một loại virus nào khác? Thật đáng buồn khi nhắc lại trước những con người
khốn khổ này, bị phó mặc giữa một thiên nhiên khắc nghiệt vào bậc nhất mà
con người có thể đối mặt, các trang viết của Thevet, người đã đến thăm tộc
Tupi trên vùng bờ biển vào thế kỷ XVI, trong đó ông ca ngợi họ, “cũng gồm
những thành tố như chúng ta… không bao giờ… mắc phải các bệnh phong, bại
