vào trong một chiếc túi vải bông tự tạo đã tắm cao su. Quay về, khoảng 5 giờ
chiều, bắt đầu giai đoạn thứ ba, là: “vỗ béo” cục cao su đang hình thành” “sữa”
cao su kết dần cào cái khối quấn quanh một chiếc gậy bắc ngang và treo trên
một đống lửa. Khói bốc lên làm cho mủ đông lại từng lớp mỏng mà người ta
dàn đều ra bằng cách từ từ quay tròn cục cao su theo trục ngang của nó. Cục
cao su được coi là đã xong khi đạt tới trọng lượng tiêu chuẩn, xê dịch từ 30 đến
70 kilo, tùy theo từng vùng. Khi cây đã suy kiệt, có thể mất nhiều tuần lễ mới
chế được một cục mủ. Các cục mủ (có nhiều loại tùy theo chất lượng mủ và kỹ
thuật chế biến) được xếp dọc bờ sông, hằng năm ông chủ đến thu góp và xếp
vào kho, làm thành những peles de borracha “những tấm da cao su”, đem buộc
xuống bè để cho chúng sẽ rã ra khi đi qua các thác nước, sau đó đến chân thác
lại kiên nhẫn xếp lại, cho tới khi về đến Manaus hay Belem.
Như vậy, để đơn giản hóa một tình huống thường là phức tạp, người
seringueiro tùy thuộc vào ông chủ; và ông này lại tùy thuộc vào công ty vận tải
đường sông kiểm soát các tuyến đường chính. Hệ thống này là một hậu quả
của tình hình sụt giá diễn ra từ năm 1910, khi cao su trồng ở châu Á đến cạnh
tranh với cao su tự nhiên thu được ở Bresil. Trong lúc khai thác thực sự không
còn được quan tân, trừ đối với những người túng thiếu, việc vận tài đường
sông vẫn càng thu lợi nhiều hơn khi hàng hóa được bán ở vùng seringal đắt
hơn giá thị trường gần bốn lần. Những người giàu có nhất bỏ cao su để nắm
lấy món phí vận chuyển có được từ việc kiểm soát hệ thống mà không phải
mạo hiểm, vì người patrao phải phụ thuộc vào người vận chuyển, hoặc từ chối
không tiếp tế vật dụng cho khách hàng. Vì một ông chủ rỗng khi thì sẽ mất hết
khách hàng: họ bùng đi và quỵt nợ, hoặc chết tại chỗ, vì đói.
Ông chủ nằm trong tay nhà vận tải; khách hàng thì nằm trong tay ông chủ.
Năm 1938, giá cao su chỉ bằng một phần giá của nó cuối thời kỳ bùng phát cao
nhất; mặc dù có một quãng thời gian ngắn lên giá trong Đại chiến thế giới II,
ngày nay tình hình chẳng có gì sáng sủa hơn. Tùy theo năm, thu hoạch của một
người ở Machado xê dịch từ 200 đến 1.200 kilo. Theo giả thiết thuận lợi nhất,
vào năm 1938, khoản thu nhập ấy cho phép anh ta mua được khoảng một nửa
số hàng hóa cơ bản: gạo, đậu đen, thịt sấy, muối, đạn súng săn, dầu hỏa và vải
