giờ phút nào của thời gian quý giá đó.” Các bạn của tôi noi gương tôi và sáu
mươi ngày sau, chúng tôi có được 1420 thùng [mỗi thùng chứa gần 130 lít] quả
dẻ. Chúng tôi chất lên các thuyền độc mộc và cùng với đội thủy thủ trưng tập
được xuôi xuống đến Itaibuta. Tôi ở lại cùng với Rufino Monte Palma và số
người còn lại để lên tàu chạy bằng động cơ Santelmo, nó bắt chúng tôi phải đợi
đúng mười lăm ngày. Về tới cảng Pimental, cùng với các thùng quả dẻ và số
người còn lại, chúng tôi xuống thuyền tròn Sertanejo, và ở Belem chúng tôi
bán món hàng với giá 47 đồng milreis 500 hét-tô-lít (tương đương 2 đô la 30),
không may có bốn người bị chết dọc đường đi. Chúng tôi không bao giờ còn
quay trở lại nữa. Nhưng ngày nay, với cái giá lên tới 220 milreis một hét-tô-lít
trong mùa dẻ 1936-1937, theo những tài liệu mà tôi nắm được là cái giá cao
chưa từng có, thì việc khai thác quả dẻ hứa hẹn cho chúng tôi biết bao lợi
nhuận - quả là một công việc chắc chắn và hữu hiệu - không giống như kim
cương dưới đất và mãi mãi chẳng ai biết được là có hay không? Thế đấy, thưa
các bạn ở Cuiaba, đó là cách người ta làm ra quả dẻ Bang Mato Grosso.”
Trong 60 ngày, những con người ấy còn kiếm được một số tiền tương đương
3.500 đô la cho 150 hay 170 người. Nhưng biết nói gì đây về những người khai
thác cao su mà chúng tôi đã chứng kiến tình trạng hấp hối trong những tuần lễ
lưu trú cuối cùng của chúng tôi?
