sẽ là quyết định. Kể từ khi con người bắt đầu hít thở và tự nuôi sống cho đến
khi phát minh ra các thiết bị nguyên tử và nhiệt hạch, trải qua bước gì khác
ngoài việc hăng hái làm phân rã hàng tỷ những cấu trúc để thu chúng vào một
trạng thái không còn khả năng hòa nhập. Quả là anh ta đã xây dựng những
thành phố và cấy trồng những cánh đồng; nhưng, khi ta nghĩ đến những cái đó,
thì chính chúng cũng là những cỗ máy nhằm sản sinh ra sự trơ ỳ theo một nhịp
độ và với một tỷ lệ vô cùng cao hơn số lượng tổ chức mà chúng đem lại. Còn
như về những sáng tạo của trí tuệ con người, thì ý nghĩa của chúng chỉ có được
trong so sánh với con người, và chúng sẽ tan biến trong trạng thái lộn xộn một
khi con người biến mất. Đến nỗi nền văn minh, trong tổng thể của nó, có thể
được mô tả như một guồng máy vô cùng phức tạp trong đó ta những mong
nhìn thấy cơ may vũ trụ của chúng ta còn sống sót được, nếu như chức năng
của nó không phải là chế tạo ra cái mà các nhà vật lý gọi là entropie, nghĩa là
sự trơ ỳ. Mỗi câu nói được trao đổi, mỗi dòng chữ được in, thiết lập một cuộc
giao lưu giữa hai người đối thoại, làm dừng lại một mức độ trước đó có đặc
trưng là cách biệt về thông tin, tức là một tổ chức rộng lớn hơn. Thay vì nhân
học, cần phải viết là “entropie học”, tên của một môn học dành để nghiên cứu
những biểu hiện cao nhất của cái quá trình phân hủy này.
Tuy nhiên, tôi tồn tại. Không hề, hẳn thế, như một cá nhân; bởi vì, dưới góc
độ này, tôi là cái gì đây, nếu không phải là cuộc được thua, mỗi khi lại bị đặt
thành vấn đề của cuộc đấu tranh giữa một xã hội khác, gồm mấy tỉ tế bào não
đựng trong cái ổ mối là hộp sọ và cơ thể tôi, được sử dụng làm người máy cho
nó? Cả tâm lý học, siêu hình học, lẫn nghệ thuật đều không thể là nơi tôi có thể
lẩn trốn, chúng đều là những huyền thoại từ nay phải gánh chịu, từ bên trong,
của một môn xã hội học thuộc loại mới, một ngày nào đó sẽ ra đời và đối với
chúng cũng chẳng tốt bụng gì hơn cái trước. Cái tôi không chỉ là đáng ghét: Nó
không có chỗ đứng giữa một cái chúng ta và một cái chẳng có gì hết. Và nếu
như cuối cùng tôi đã lựa chọn cái chúng ta đó, dù nó chỉ là một vẻ bên ngoài,
ấy là thay vì chuyện nhỏ nhặt là tự hủy hoại mình - hành động sẽ xóa bỏ những
điều kiện của việc lựa chọn - tôió một lựa chọn khả dĩ giữa cái vẻ bền ngoài ấy
và cái chẳng có gì hết. Ấy vậy mà, chỉ cần tôi lựa chọn để cho, chính vì sự lựa
chọn ấy, tôi chấp nhận không chút đắn đo thân phận làm người của mình: từ đó
